michael porter etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
michael porter etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

16 Haziran 2015 Salı

Rekabet Stratejileri Kapsamında Uygulanacak Fiyatlama Politikaları


Rekabet stratejileri uygulanarak yapılabilecek fiyatlama faaliyetleri düşünüldüğünde temelde maliyet liderliği ile düşük fiyatlama, farklılaştırma ile yüksek fiyatlama yapılması uygun görülmektedir. Bu aşamada aşağıdaki şekilde hangi koşullarda ne tür bir fiyatlama yapılmasının uygun olacağına değinilmiş olup, farklılaştırma ve maliyet liderliği stratejilerinin ne tür koşullarda uygulanabilir olduğu gösterilmeye çalışılmıştır.

Pazarın fiyat duyarlılığı hesaba katılırsa, bankanın ürün farklılaştırmasının yüksek veya düşük ve rekabetin yüksek veya düşük oluşuna göre, fiyatlamanın ne seviyelerde (yüksek, orta-yüksek, orta, orta-düşük veya düşük) olması gerektiği ortaya çıkacaktır. Bu şekilden anlaşılabileceği gibi pazarın fiyat duyarlılığı yüksek ve standart ürünler için pazarda rekabet fazla ise düşük seviyeli fiyatlama, dolayısı ile maliyet liderliği; pazarın fiyat duyarlılığı düşük ve ürün farklılaştırması banka tarafından uygulanıyorsa yüksek seviyeli fiyatlama dolayısı ile farklılaştırma stratejisi kullanılabilir.

Yukarıda anlatılanlara örnek vermek istersek, ülkemizdeki bankacılık sektörünün içinde bulunduğu araç kredileri pazarını inceleyebiliriz. Bu pazarın özelliklerini sıralarsak:

§  Fiyat duyarlılığı yüksektir (bankaların özellikle bu hususa dikkat edip psikolojik fiyatlama - ürün fiyatında büyük bir indirim yapmadan talepte nispeten büyük bir artışın olacağını varsayan fiyatlama - yaparak % 1.29, % 1.39 gibi, sonu dokuzla biten oranlar açıklamaları pazarın fiyat duyarlılığının yüksek olduğunu göstermektedir.).

§  Piyasada benzer işleyişteki ürünlerle pazarlama yapılmaktadır (Tüm bankalar, satın alınacak aracın proforma faturası, şahsın kimlik ve ikamet bilgilerini gösterir standart evrakları talep edip benzer işleyişteki değerlendirme sürecinden geçirirler. Buradaki farklılık evraktan ve geri ödeme sistemlerinden ziyade değerlendirme sürecinin uzunluğu olabilir. Bu süre bir bankada 1 gün iken diğer bir bankada 2 gün olabilmektedir)

§  Rekabet de oldukça yüksektir. (Bireysel bankacılık yapan tüm bankaların araç kredisi verdiğini düşündüğümüzde rekabetin boyutu ortaya çıkmaktadır. Hatta bu rekabette rakip fiyatlarına maliyetlerden daha fazla önem verilmektedir. Buna örnek olarak X Bankası’nın mevduat faizlerinin yıllık %15 olduğu bir ortamda, araç kredisi faizleri yıllık %17 seviyelerinde seyretmektedir. Bu daralmış marj rekabetin bir göstergesidir.)
 
Yukarıda belirtilen bilgiler ışığında araç kredileri için yapılması gerekenin düşük seviyeli bir fiyatlama olduğunu görmekteyiz.
 

Rekabet Stratejisine Göre Fiyatlama Politikası

 

Rekabet Stratejileri - Odaklanmış Stratejiler


İki ana rekabetçi stratejinin farklı pazar platformlarında uygulanması ile ilgili olan bu stratejiler özellikle belli bir müşteri grubu hedef alınarak yapılabilmektedir. İşletmeler seçtikleri hedef müşteri grubuna yönelik onların ortak özelliklerine cevap verebilecek mal ve hizmetler üzerine odaklanmaları durumunda bu stratejiler ortaya çıkacaktır. Bunun alt detayları:

  • Odaklanmış Maliyet Liderliği: Belirli müşteri grubuna odaklanmış maliyet liderliği stratejisidir. Burada işletme seçmiş olduğu hedef pazardaki maliyetlerini düşürerek pazara rakiplerinden daha fazla derinlemesine girmesi söz konusudur.
  • Odaklanmış Farklılaştırma: Belirli müşteri grubuna odaklanmış farklılaştırma stratejisidir. Seçilen dar pazarda rakiplerin sunamayacağı farklılıkları sunmayı amaçlamak söz konusudur.
Bu stratejileri kullanabilen işletmelerin aşağıdaki özelliklere sahip olmaları gerekmektedir:

  • Ürünleri birbirinden farklı olarak talep eden, kullanan müşteri grupları ve bölgelerinin olması.
  • Rakiplerin belli bir kesime uzmanlaşma yerine tüm müşterilere ve piyasaya hizmet sunmaya yönelmeleri.
  • İşletmenin kaynaklarının tüm pazara açılmaya yeterli olmaması.
Görüldüğü gibi, odaklanmış stratejiler, işletmeler için kendi pazarlarını ve müşterilerini yaratma olanağı vermektedir. Bu nedenle oldukça sık olarak uygulanan ve örnekleri çokça görülen stratejilerin başında gelirler.

Rekabet Stratejileri - Farklılaştırma


Standart mal ve hizmetlerin ihtiyaca cevap veremediği durumlarda işletme, müşterilerinin istek ve arzularına uygun olarak farklı çözümler bulmak zorundadır. İşletmenin mal ve hizmetlerini diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha yüksek fiyatlarla müşterilere sunması ile ortalamanın üzerinde getiri elde etmesi sağlanabilecektir.

Farklılaştırma stratejisinin avantajları aşağıda belirtilmektedir:

  • Alıcılar üzerinde bir marka ve firma bağımlılığı oluşturur.
  • Girdi maliyetlerindeki değişiklikler fiyata kolayca yansıtılabilir.
  • Pazara yeni girmek isteyenler için engel teşkil eder.

Yukarıda avantajları belirtilen farklılaştırma stratejisinin uygulanabilmesi dört yol ile mümkün olabilecektir:     

  • Ürünün tek bir yönü ile değil, çok yönlü farklılık yaratılmalıdır.
  • Alıcıların ihtiyaçlarının aynı olmadığı düşünülüp, belli bir müşteri kesmi için farklılık gözetilmelidir.
  • Farklılaştırılmış ürünler için geliştirmeler devam etmelidir.
  • Rakiplerden bu stratejiyi izleyen mevcut değilse uzun vadeli karlılıklar amaçlanmalıdır.
Farklılaştırma stratejisi izleyen işletmelerin yukarıda belirtilen avantajları bulunmasına rağmen bazı sorunlarla da karşılaşmaları muhtemeldir. Bunlardan ilki, pazarda farklı görülebilecek bir ürünün çıkartılmasından az zaman sonra taklitlerinin türemesi, ikincisi ise müşterilerin beklentilerinde meydana gelen hızlı değişimlerdir. Bu sakıncalarının yanında müşterilerin fiyatı yüksek bulmaları ve işletme maliyetlerinin önemli ölçüde artması da karşılaşılabilecek sorunlar olarak ortaya çıkmaktadır.

Rekabet Stratejileri - Maliyet Liderliği


Sektörde etkili bir şekilde rekabet edebilmek için önemli olan unsurlardan biri müşterilerinin gereksinimleri ve beklentilerini, ürettikleri mal ve hizmetlerle ve pazarda oluşan fiyatlarla karşılamaya çalışan işletmelerin tüm faaliyetlerinde maliyetlerini düşürmeleridir. Bu durum da işletmenin faaliyetlerini rakiplerinden daha az maliyetle yapması ve sektör ortalaması üzerinde gelir elde etmesi şeklinde özetlenebilecektir. Burada önemli olan rakiplerle kıyaslandığında aynı kalitede fakat daha düşük maliyetli mal ve hizmet üretirken kaliteden taviz vermemektir.

Maliyet liderliği stratejisinin avantajlarını iki ana grupta toplayabiliriz:

  • İşletmelerin düşük maliyet nedeniyle ürettikleri ürünlerine rakiplerden daha düşük fiyat koyarak hem aynı karı elde etmeleri hem de pazar paylarını arttırmaları.
  • Sektörün gelişmesi ve yeni müşterilere açılma sonucunda rakiplerin fiyat üzerine rekabet etmeye başlaması durumunda fiyat savaşında yenik düşenlerin de pazar paylarının düşük maliyet ve fiyat uygulayanlara kalması.

Yukarıda belirtilen avantajları bulunan maliyet liderliği stratejisinin uygulanabilmesi iki yol ile mümkün olabilecektir:           

  • Değer yaratan faaliyetlerde iç verimlilik çalışmaları ile maliyet düşürülmesi.
  • Değer yaratmayan bazı maliyet unsuru faaliyetlerin elimine edilmesi ve maliyetlerin yeniden yapılandırılması yolu ile düşük maliyet elde edilmesi.
Maliyet liderliği stratejisi yukarıda da belirtildiği gibi uygulaması sağlanabilirse işletme için oldukça faydalı ve rekabet avantajı sağlayan bir stratejidir. Fakat özellikle maliyetlerde yapılmak istenen düşüşün sağlanabilmesi için titiz bir çalışma yapılmalı ve kaliteden ödün verilmemelidir. Bu nedenle maliyet liderliği stratejisinde en önemli ilke kaliteyi etkilemeden veya kaliteden ödün vermeden maliyetlerin düşürülmesine çalışmaktır. Bir işletmenin bu stratejiyi uygularken karşılaşabileceği sorunlardan bir diğeri de diğer işletmeler tarafından daha az maliyetle üretimin gerçekleştirilebilmesidir. 
 
Sonuç olarak maliyet liderliği stratejisi hızlı değişmeyen sektörlerde standart mal ve hizmet üreten işletmeler tarafından tercih edilebilmektedir (bankacılık sektörü düşünüldüğünde tüketici kredisi ürünlerinin birbirlerine oldukça yakın olduğunu görebilmekteyiz). Bunun dışında nispeten daha hızlı değişen sektörlerde aşağıda anlatılacak olan farklılaştırma stratejisinin uygulanması daha sağlıklı sonuçlar doğurabilecektir.

30 Ocak 2015 Cuma

Competition Analyses and Porter Analysis as an Example


When environment is mentioned we understand the outside factors affecting the structure and the activities of the organization. These factors cannot be directly managed and controlled by the organizations. Nevertheless, although we have dealt with the factors that are affecting the activities of all companies that are operating in the same market in far environmental analyses, we are going to deal with the factors that are affecting directly the activities of a single company. These factors are stated in the following:

§  The factors that are related to the regulations: The regulations and the policies of the governments are directly affecting the decisions of the companies. These factors may increase or decrease both the opportunities and threatens for the company.

§  Market conditions and customer behaviors: The people who are taking decisions or making strategic analyses may go through a close environmental analysis regarding the market activities and the customer requirements. In these analyses the analyst may face with the changes in customers’ needs which results after a change in population pyramid or income distribution or in changes in the life cycle situation of the products and where their new location in this cycle.

§  The factors related to the suppliers or the suppliers market: The companies must provide sufficient resources in order to serve better to their customers. These resources might be the raw materials, semi-products or products or the human resources. This analysis will show the dependence of the company to its suppliers. The market of the suppliers might be a free market or controlled by one or a couple of suppliers. This will increase or decrease the bargaining power of the company.

§  The factors related to the financial institutions: It is clear that the companies do not only have relations with the suppliers or the customers. They may have relations with the financial institutions such as banks, leasing companies etc. These relations may be short, medium or long term depending on the financial need and the eligibility of the customer. These companies may need short term cash finances where they may need long term non- cash finances such as letter of credit or letter of guarantee transactions. Due to these reasons when the banks change the conditions for finance these may have positive or negative impacts to the company activities. If the company is a big enough one, the bargaining power will be more than the smaller ones.

§  Relations with labor unions: The labor union organizations have great impact on the activities of the companies. They may convince the work force to strike and stop working for the company. Nevertheless, if their needs are satisfied the work force will work more effectively.

The above mentioned environmental analysis shows that how the outside factors affect the activities of the company. For this analysis the most famous model designed is the competition analysis which can be also named as Porter’s 5 Forces Analyses. Michael Eugene Porter is an American academician focused on management and economics. He has made important contributions to strategic management and strategy theory, Porter's main academic objectives focus on how a firm or a region can build a competitive advantage and develop competitive strategy.[1]

Before we go through Porter’s competition analysis, we must define what the competition is. The competition is defined as “the race takes place in product or service markets between the institutions, that helps the companies to take free economic decisions”[2] Therefore in order to be competitive in the market the companies must be eligible enough to compete against the others.

After introducing Mr. Porter and the competition term, we can go back to the 5 Forces study. These forces are shown in the following:

§  The bargaining power of customers:

o   Buyer concentration to firm concentration ratio

o   Bargaining leverage

o   Buyer volume

o   Buyer switching costs relative to firm switching costs

o   Buyer information availability

o   Ability to backward integrate

o   Availability of existing substitute products

o   Buyer price sensitivity

o   Price of total purchase

§  The bargaining power of suppliers

o   Supplier switching costs relative to firm switching costs

o   Degree of differentiation of inputs

o   Presence of substitute inputs

o   Supplier concentration to firm concentration ratio

o   Threat of forward integration by suppliers relative to the threat of backward integration by firms

o   Cost of inputs relative to selling price of the product

§  The threat of new entrants

o   The existence of barriers to entry


o   Brand Equity

o   Switching costs

o   Capital requirements

o   Access to distribution

o   Absolute cost advantages

o   Learning curve advantages

o   Expected retaliation

o   Government policies

§  The threat of substitute products

o   Buyer propensity to substitute

o   Relative price performance of substitutes

o   Buyer switching costs

o   Perceived level of product differentiation

§  The intensity of competitive rivalry

o   Number of competitors

o   Rate of industry growth

o   Intermittent industry overcapacity

o   Exit barriers

o   Diversity of competitors

o   Informational complexity and asymmetry

o   Brand equity

o   Fixed cost allocation per value added

o   Level of advertising expense

As we have seen from the above statements the magnitude of the first four factors are affecting the last factors magnitude.[3]

Porter’s 5 Forces Analysis

It is seen that before the company takes a strategic decision about the activities of the company the managers must analyze the close environment. This analysis gives an opportunity to see what the magnitude of the competition take place and who the main competitors are. According to the above mentioned statements, it is clear that this analysis must not be done only for the customers, competitors and the market activities but also the financial institutions and the labor unions must be covered. Therefore the managers will most probably understand and project the reactions of the close environment after the company takes decisions.





[1] Wikipedia, “Michael Porter”, http://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Porter


[2] 4054 numbered The Turkish Republic’s Act of Competition, Article 3.


[3] Eren, a.g.e., p. 141.