Kurum Karne İkilemi

Sevgili okurlarım merhaba, 

Bugün sizlere tüm kurumsal işletmelerde yer alan bir ikilemden bahsetmek istiyorum. Ben buna kurum-karne ikilemi adını verdim. Siz nasıl isterseniz öyle adlandırabilirsiniz.

Karne derken bireylerin sorumluluk sahalarındaki hedeflerini tutturması ile yıl sonunda veya ara dönemde almış oldukları kişisel performans notlarından bahsediyorum. Hepimiz çalıştığımız şirketlerde bizlere verilen hedefleri tutturmak gayreti içerisindeyiz. Bu hedeflerin çalışanlar tarafından tutturulması ilgili çalışanlara birkaç açıdan geri dönüş sağlar. Bunlardan en basiti ücretlerine aldıkları zamdır. Diğer taraftan ikramiye veren şirketlerde ilgili ikramiye miktarının belirlenmesindeki önemli bir değişken de yine bu karne notlarıdır. Son olarak da terfi imkanları karne notları doğrultusunda ortaya çıkmaktadır. İşletmelerin başarılı çalışanlarını başarısız çalışanlarına tercih etmeleri en doğal sonuçtur. 

Doğal olarak her birimin karnesini en üst düzeyde önemseyerek hedeflerini tutturması kurumların genel hedeflerinin tutturulmasına vesile olmalıdır. Fakat bazı noktalarda hedeflerin tutturulması kurumun genel çıkarına aykırı olmaya başlayabilir. Şimdi bunlardan bahsedelim. 

Örneğin bir banka temel faaliyeti olan kredi kullandırımında her zaman en karlı fiyattan en fazla kullandırım yapmaya çalışır. Fakat kredi kullandırım imkanı olsa bile bazı şubeler hedeflerini tutturmuşlarsa özellikle gelecek sene hedeflerini düşünerek yeni kullandırım yapmaya pek hevesli olmazlar. Bu konuda bankanın yeni kullandırımlardan elde edeceği kar da sağlanamamış olur. Böylece bireysel karneler ön plana alınarak Kurum çıkarları ikinci plana itilebilir.

Diğer bir örneği de mevduat kabulünden verebiliriz. Son dönemlerde oldukça önemli hale gelen kara para aklama ve terörün finansmanı konusunda bankalar çok ciddi tedbirler almaktadır. Bu durumda bir şube şüpheli gördüğü ama yukarıdaki konu ile doğrudan ilgili olduğunu düşünmediği bir mevduat kazanımı ile yıl sonu hedeflerini tutturabilecekken ileride bankanın çıkarlarına uygun olmadığı için bunu kabul etmemelidir. Oysa bireysel hedefler bu mevduatı kabul etmesi konusunda üzerinde hep bir baskı oluşturacaktır.

Yukarıdaki örnekleri verdikten sonra kurum çıkarlarının her zaman bireysel hedeflerin toplamı olamayabileceği, sene başında kurgulanan karnelerin sene ortasında değişen şartlarla kurum menfaatleri ile uyumlu durumda bulunmayabileceği görülmektedir. Bu durumda şahsi menfaatleri bir tarafa bırakıp kurumun menfaatlerini öne taşımak en doğru olandır. Elbette bu davranışı herkesten beklemek kolay değildir. Hele işe yeni başlamış ve kendini ispat çabasında olan bir çalışandan bu tarz bir bakış beklenemez. Bugüne kadarki tespitlerime göre kurum menfaatlerini şahsi menfaatlerinin yerine koymayı becerebilenler çoğunlukla üst düzey yöneticilerdir. Çünkü kurumun sağlıklı şekilde faaliyetlerine devamı onların en önemli gördükleri konulardan biridir. Kurum yoksa zaten bireysel bir başarının anlamı yoktur. Bunu anlamayı başaranlar da makro bakış açısına sahip insanlardır. 

Bu durumda yine banka örneğinden hareket edersek;

- Yeni mevduat alabilecekken veya yeni kredi kullandırabilecekken gelecek sene hedeflerini düşünerek bunları yapmamak,

- Büyük fakat sorunlu olmaya aday bir krediyi kullandırarak ilgili senenin hedefine yazabilmek için muhtemel sorununu görmemek veya görmezden gelmek,

- Şüpheli bir mevduatı banka çıkarlarına uygun olup olmamasına bakmaksınız kabul etmek,

- Hedeflerde doğrudan yer almayan yeni çıkan ürünleri pazarlamaktan imtina etmek

Gibi konuların tamamı bu makro bakış açısı ile ilgilidir. Makro bakış açısı da üst düzey yöneticilerin veya bu düzeyi hedefleyenlerin çok önemli bir özelliğidir. Hepinize hedeflerinize bu şekilde bakmanızı tavsiye ederim. 

Yatırım Karşılığı Türk Vatandaşlığı Hakkı Kazanılması

Sevgili okurlarım merhaba,

Bugün sizlere son dönemde yabancılar tarafından ilgi gören bir konudan; Türk Vatandaşlığı konusundan bahsetmek istiyorum.

12 Ocak 2017 Tarihli Resmi Gazete yayınlanan yönetmelik ile yürürlüğe giren bir düzenleme yabancılara ülkemiz vatandaşlığını alabilmeleri için bazı şartlar ortaya koymaktadır. Buna göre aşağıdaki yatırımları yapan insanlar belirtilen süreler geçtikten sonra bu vatandaşlık hakkını kazanabileceklerdir.

·         En az 2.000.000 Amerikan Doları tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirdiği Ekonomi Bakanlığınca,

·         En az 1.000.000 Amerikan Doları tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca,

·         En az 100 kişilik istihdam oluşturduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca,

·         En az 3.000.000 Amerikan Doları tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırdığı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca,

·         En az 3.000.000 Amerikan Doları tutarında Devlet borçlanma araçlarını üç yıl tutmak şartıyla satın aldığı Hazine Müsteşarlığınca

Tespit edilen yabancılar ile sonradan yapılan düzenlemeye göre

·         En az 1,5 milyon dolar tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payı alan ve üç yıl süreyle bunu elinde tutan

Yabancılar da Türk vatandaşlığı hakkına kavuşabileceklerdir.

Bu düzenlemeye göre ülkemiz hükümeti özellikle ülkemize sıcak para çekebilmeye ve bunu bir süre ülkemiz tutabilmeye çalışmaktadır. Böylece özellikle cari açığın finansmanı noktasında önemli bir yol alınabilecek ve döviz kurunun dengelenmesi bu şekilde sağlanabilecektir. Peki, ülkemizin verdiği bu vatandaşlığın yanında diğer ülkeler de benzer uygulamalar yapıyorlar mı diye aşağıdaki tabloya bir bakalım. Bu programlarda göze çarpan göçmen kategorisinde ülkeye kabul edilen insanlara önce oturma izni temin ediliyor, bunun akabinde ise çeşitli yatırımları yaptıklarında vatandaşlık hakkı kazanabilmek için süreleri başlıyor.

Ülke	Göçmenlik Programı	Yatırım Miktarı En Az	Yatırım Türü	Oturum İzni	Çalışma İzni	Ülkede Kalma Zorunluluğu	Kalıcı Oturum İzni	Vatandaşlık Verme Süresi
Portekiz	Golden Visa	280 bin €	Gayrimenkul	Hemen	Var	Yılda 7 gün	5 yıl	6 yıldan sonra
İspanya	Golden Visa	500 bin €	Gayrimenkul	Hemen	Var	Yılda 183 gün (Vatandaşlık İçin)	10 yıl	10 yıldan sonra
Yunanistan	Golden Visa	250 bin €	Gayrimenkul	Hemen	Yok	Yılda 183 gün (Vatandaşlık İçin)	Yok	7 yıldan sonra
Malta	Bireysel Yatırımcı	650 bin € bağış + 150 bin € hazine bonusu + Gayrimenkul satın alma veya kiralama	Gayrimenkul Bağış	Hemen	Var	Yılda 21 gün	1 yıl	1 yıldan sonra
Kıbrıs	Golden Visa	2 milyon €	Gayrimenkul Hisse senedi	Hemen	Var	Yok	1 yıl	4 aydan sonra
İngiltere	ECAA İş Kurma Vizesi	İş İçin Gerekli Sermaye	İş Kurma	Hemen	Kendi işi	Yaşamak zorunlu	4 yıl	5 yıldan sonra
	Tier 1 Girişimci Vizesi	2 milyon Sterlin	Hisse senedi Hazine bonosu	Hemen	Var	Yılda 180 gün	Yatırım miktarına göre 2-3-5 yıl	6 yıldan sonra

(Kaynak: http://www.icep.com.tr/)

Avrupa’da göze çarpan en kolay vatandaşlık veren ülkeler 1 yıllık bir bekleme süresi ile Kıbrıs Rum Kesimi ve Malta’dır. O sebeple bu özelliklerini birçok fuar ve yurtdışı etkinliğinde göstermektedirler.

Peki, AB ülkeleri dışında vatandaşlık konusunda popüler olan başka ülkeler yok mudur? Benim karşıma özellikle Latin Amerika’da yer alan bazı ülkeler çıktı. Bunlardan 2 tanesini buraya koymak istedim.

(Kaynak: http://www.yurtdisioturum.com/)

1-      Grenada: Bu pasaportu almak; Avrupa Birliği ülkeleri, Birleşik Krallık, İrlanda ve birçok İngiliz Milletler Topluluğu ülkesini içeren, Çin ile birlikte 137 ülkeye vizesiz seyahat etme olanağı sağlamaktadır. Bunu alabilmek için 350 bin USD değerinde bir gayrimenkul alıp buna 4 yıl boyunca sahip olmak ya da devletin fonuna 200 bin USD değerinde yatırım yapmak gerekmektedir.

2-      Dominik Cumhuriyeti: Bu pasaportu almak; Avrupa Birliği ülkeleri, Britanya, İrlanda ve birçok İngiliz Milletler Topluluğu ülkesini içeren 136 ülkeye vizesiz seyahat etme olanağı sağlamaktadır. Bunu alabilmek için 200 bin USD değerinde bir gayrimenkul alıp buna 3 yıl boyunca sahip olmak gerekmektedir.

Buraya kadar anlatılanlar ile hangi ülke ne şartlarda vatandaşlık veriyor, ona dikkat çekmek istedim. Peki, vatandaş olununca ne avantajlara sahip olunuyor?

1-      Ülkede hiçbir kısıtlamaya bağlı kalmadan ticaret yapmak mümkün oluyor.

2-      O ülkenin pasaportunun gücü kadar başka ülkelere vizesiz giriş hakkı kazanılıyor.

3-      Ülkenin vatandaşlarına sağladığı her türlü haktan; sübvansiyonlardan, eğitim sisteminden, sağlık sisteminden, çalışma koşullarından, emeklilik kurallarından vb. yararlanılabiliyor.

Bu durumda ülkemizin vatandaşlığının tercih edilmesinde neler etkili olabilir diye düşünelim:

1-      Ülkemiz coğrafyası, iklimi ve doğal güzellikleri ile birçok ülke vatandaşının yaşamayı sevdiği bir ülkedir.

2-      Türkiye, büyük çoğunluğu Müslüman olan bir ülkedir. Bu sebeple Arap coğrafyasından buraya özel ve önemli bir talep vardır.

3-      Türkiye, demokratik kurallar ile yönetilen bir hukuk devletidir. Bu sebeple kendi ülkelerinde ekonomik baskı yaşayan insanlar ve yatırımcılar burada yeni bir iş ortamı kurmaya çalışabileceklerdir.

Tüm bunları bir yana koyduğumuzda halen yönetmelikle gelen düzenlemelerin yeterince uygulanabilir olduğu söylenemez. Halen birçok sorunun yanıtı beklenmektedir. Fakat atılan adım oldukça net olup, açıkların da ortadan kaldırılması ile ülkemize önemli bir kaynak girişi sağlanabilecektir.

Yeni bir yatırım aracı; Gayrimenkul Sertifikası

Sevgili okurlarım merhaba,

Bugün sizlere gündemin popüler bir konusundan gayrimenkul sertifikalarından bahsetmek istiyorum. 2017 yılında ilk defa ülkemiz piyasasında işlem görmeye başlayan bu yatırım aracı aslında önemli bir ihtiyacı karşılamak için düşünülmüştür. Bildiğiniz gibi ülkemizdeki insanlar birikimleri ile genellikle gayrimenkul yatırımları yapmaya çalışmakta fakat bunu yapmak için de belli bir miktarda birikime ihtiyaç duymaktadırlar. Oysa, gayrimenkul sertifikaları ile yatırımcılar gayrimenkul alacak kadar birikime sahip olmadan da gayrimenkul değer artışlarından yararlanabilecek hale geliyorlar. 

Kısacası, Gayrimenkul projelerinin, herkesin ortak alabileceği küçük paylara bölünerek oluşturulan bir yatırım aracı oluşturuluyor ve adına gayrimenkul sertifikası deniyor. 

Süreç şu şekilde işliyor. Öncelikle gayrimenkul sertifikaları oluşturuluyor. Bu sertifikalar halka arz ediliyor. Yatırımcılar inşaat halinde olan gayrimenkuller üzerine çıkartılan bu sertifikaları peyderpey alıp kredi kullanmadan yavaş yavaş konuta sahip olmaya başlıyorlar. En sonunda da beğendikleri gayrimenkulün ederi kadar sertifikaya sahip olduklarında gidip bu daireyi teslim alabiliyorlar. 

https://youtu.be/heGDHJkGE-k adresinden bunun videosunu izleyebilirsiniz. 

Tabii bu yatırım aracı sadece gayrimenkul sahibi olmak isteyenler için değil, değer artışından para kazanmak isteyenler için de oldukça önemli avantajlar sunuyor. Öncelikle gayrimenkul sertifikaları bir hisse senedi gibi piyasada işlem görüyor, bunlar her an alınıp satılabiliyor. Buradaki en büyük avantaj maliyetlerde oluşuyor. Herhangi bir gayrimenkul üzerine yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı; sözleşme imzalamalı, noter ve tapu masraflarına katlanmalı, bir gün sattığında oluşan alım satım arasındaki gelir vergisini ve baştaki KDV’yi ödemeli; kısaca bir sürü zahmet ve maliyete katlanmalıdır. Fakat burada bunların hiçbiri yer almıyor. 

Özetlersek;

1- Gayrimenkul Sertifikası ile artık herkes gayrimenkule yatırım yapabilecek

2- Gayrimenkul sektöründeki stok artışının da bir nebze erimesine olanak sağlanacak

3- Yatırımcılar gayrimenkul almaya göre birçok masraftan ve zahmetten muaf olacak

4- Gayrimenkul sertifikasının satışı bir gayrimenkul satışına göre çok daha kısa sürede yapılacak

Tüm bunları bir araya topladığımızda oldukça önemli ve değerli bir proje gibi görünüyor. Umarız başarılı olur ve ülkemiz güzel bir yatırım aracına kavuşur. 

Hepinize iyi günler diliyorum.

Not: 7 Nisan tarihinde işlem görmeye başlamış olan gayrimenkul sertifikaları için http://gayrimenkuldesertifika.com/ adresinde çok detaylı bilgiler yer almaktadır.

Otomatik Katılım Sistemi nedir?

Merhaba kıymetli okurlarım,

Bugünkü yazımda sizlere bu sene başı itibari ile yürürlüğe girmiş olan Otomatik Katılım Sistemi'nden bahsetmek istiyorum. 

Dünyanın birçok ülkesinde uygulanmaya başlanmış olan bu sistem dünyada "Auto Enrollment System" olarak anılıyor. Dünyada ABD, İngiltere, Yeni Zelanda, İtalya gibi birçok ülkede görülen bu uygulama neler getiriyor, hep beraber ona bakalım.

Bu sistem 45 yaşın altında olan her çalışanın bir tür emeklilik sistemi olan OKS'ye katılmasını ve katılımın da brüt ücretlerin %3'ü şeklinde olmasını zorunlu tutuyor. Bu sistem 2019 yılına kadar safha safha neredeyse tüm işletmeleri kapsayacak şekilde ilerleyecek olup ilk aşamada kamu ile 1000 çalışandan daha fazlasını istihdam edenleri içine alacak. BES sisteminin bir tür gelişmişi olan OKS ile çalışanların birikimleri emeklilik şirketlerinin kuracağı fonlarda değerlendirilecek, bu değerlendirmeyi de Portföy Yönetim Şirketleri gerçekleştirecektir. Kanun, çalışanların tercihlerine göre emeklilik şirketlerinin mutlaka faizsiz ve faizli fonlar kurmasını istiyor. 

Devletin bu sistemi getirmesinde birçok sebep var, şimdi bunlara bakalım:

1- Öncelikle ülkemizdeki tasarruf oranı oldukça zayıf. %12-13 gibi bir tasarruf oranına sahip olan ülkemizde yatırımlar genellikle dış kaynakla fonlanabiliyor. Bu sistem ülkedeki tasarrufları arttıracak ve devlete de kaynak oluşturacak gibi görünüyor.

2- Ülkede likidite yeterli olmadığı için yeni yatırımlarda kullanılması anlamında bankalarda gerekli fon oluşmuyor. Bankaların da kredi-mevduat dengelerini gözetmeleri gerektiğinden yeni mevduat için faiz / kar payı oranlarını mecburen yukarıda tutmaları gerekiyor. Mevduata verilen getiri düşmediğinden kredi oranları da azalmıyor. Bu sistemde oluşturulan OKS fonları bankalardaki katılım hesapları ile vadeli mevduat hesaplarına yatırım yapmak üzere kuruluyor. Bu da ülkedeki mevduatı arttıracak, TL üzerindeki likidite arttığında faizlerin de düşmesi öngörülüyor.

3- OKS için kurulan gerek faizli gerekse de faizsiz fonlar; gayrimenkul yatırım fonlarına (GYF), girişim sermayesi yatırım fonlarına (GSYF), alt yapı yatırım fonlarına ve Türkiye varlık fonuna yatırım yapacak şekilde yapılandırılıyor. Bu da uzun zamandır üzerinde çalışılan ve bir türlü istenen aşama kaydedilemeyen bu yatırım araçlarına artık yatırımcı çıkacağını müjdeliyor. Böylece artık betona yatırım yapmak yerine GYFler'e, tek bir işte ortaklığa girmek yerine birçok iyi fikrin bir araya geldiği GSYFler'e yatırım yapmak kolaylaşıyor. Hatta GSYF yatırımının en az %1 olması isteniyor.

4- Devlet çıkacağı borçlanma araçlarına ve kira sertifikalarına pazar oluşturacak. Bunlara yatırılan para arttıkça ödenen faiz/kar payı da azalacak. Devletin iç borçlanma kağıtlarının faiz / kar payı yükü azalınca bu da gittikçe finansmanlara yansıyacaktır. Böylece daha uygun koşullarla finansman sağlama imkanları artabilecektir.

5- Ülkenin sermaye piyasası kurumlarının gelişmesi de sağlanacak. Çünkü devlet bu düzenleme ile emeklilik şirketlerinin kurduğu fonları yönetecek PYŞler'den birinin en fazla %30 pay almasını istiyor. Böylece daha küçük ebatta olan PYŞler sektöre daha fazla girme şansı bulacak. Bu düzenleme 1 yıl sonra devreye girecek.

6- Bu düzenleme ile birlikte faizsiz fonların da kurulması gündeme geldi. Faizsiz fonların içinde de en önemli yatırım aracı katılım hesapları ve sukuklar olacak. Böylece sektörün bu ürünleri tanımasının önü açılacak.

Peki uygulamaya giriş zorunlu iken çıkmak mümkün değil mi?

Hayır. Çıkış serbest. Çalışan isterse 2 ay içinde sistemden çıkabilecek. Bunun için çalışanın insan kaynakları departmanına bilgi vermesi gerekecek. Bu sürede çalışanın cayma hakkını kullanmaması halinde, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, 1.000 TL ilave devlet katkısı sağlanacak. Bu destek, %25’lik devlet katkısına ek olarak sunulacak. Ancak hem 1.000 TL'lik hem de %25’lik devlet katkısını eksiksiz çekebilmek için en az 10 yıl prim ödeme ve 56 yaşını doldurma koşulu aranacak. 3 yıldan önce sistemden çıkanlar devlet katkısı alamayacak. Sistemde 3-6 yıl arasında kalanlar katkının %15’ini, 6-10 yıl arasında kalanlar %35’ini alabilecek. 56 yaşını doldurmamış ancak 10 yıl para yatırmış olanlar ise devlet katkısının %60’ını almaya hak kazanacak. Bu sistem bu anlamda BES sistemine çok benziyor.

Çıkış hakkı olan bu sistemde insanların ne kadarının burada kalacağını da öngörmek gerekiyor. Buna bir yorum yapabilmek için diğer ülke örneklerine bakmak lazım. Örneğin 2006 yılında bu sisteme geçen Yeni Zelanda'da o zaman kadar insanların %20'sinin BES'i varken, OKS'den sonra bu oran %65'e çıkmış (2013). Fakat aynı dönemde İtalya'da %8,5 olan katılımcı oranı, OKS ile birlikte sadece %15,9'a yükselmiş. Böyle bir farkın neden oluştuğu noktasında araştırma yapanlar bunu özellikle cayma hakkına bağlamışlar. Yeni Zelanda'da 6 hafta ile sınırlandırılan cayma hakkı, İtalya'da 6 ay olarak kabul edilmiş. Cayma hakkı demişken, bu hak çeşitli ülkelerde çok farklı olarak ele alınmış. Örneğin ABD'de 3 ay hak tanınırken; İngiltere'de 1 ay, Şili'de 3 yıl, Kanada'da ise 2 ay olarak kabul edilmiş. Ülkemizde OKS'de kalma oranı ne olur bilinmez ama kişi başı gelirin düşük olduğu, cayma hakkı süresinin ise diğerlerine göre daha makul olacağı Türkiye'de katılımcıların %50'sinin bu sistemde kalmasını beklemek pek olası görünmüyor. Ayrıca ülkemizde 1 yılda yaklaşık 15 milyon kişinin bu sisteme kaydedileceğini düşündüğümüzde ve BES sisteminde zaten 6 milyon kişinin olduğunu öngördüğümüzde BES'i olanların bu sisteme girmek istemeyeceğini varsayıp bunların cayma haklarını kullanacaklarını düşünebiliriz.

Sonuç olarak ülkemiz yeni dönemde oldukça önemli gelişmelere aday gibi görünmektedir. Ülkenin finansal tabanının genişlemesi açısından çok önemli bir görev yürütecek OKS'nin geleceği de cayma oranlarının ne seviyelerde olduğunu görmemizle netleşecek. Önümüzdeki 2 ayda bu netleşince daha güzel yorumlarda bulunabileceğiz.  

Bankacılık Hikayeleri -20- Kriz Zamanlarında Bankacılık

Merhaba sevgili okurlar,

Bugün sizlere kriz zamanında bir bankacının karşılaşabileceği bazı durumları yazmak istiyorum. Özellikle iç veya dış, ekonomik veya siyasi, jeolojik veya meteorolojik bir çok etkene oldukça açık olan, bu sebeplerle de sürekli istim üzerinde olan bir ülkede yaşadığımız için sanıyorum kriz zamanlarında bir bankacının başına neler gelir sorusu her zaman merak edilir olmuştur.

Öncelikle kriz zamanlarında bir bankanın nasıl hareket ettiğinden ziyade ileride oluşabilecek bir krizden önce bugünden bir banka neler yapıyor ona bakmak daha mantıklı olurdu. Fakat bu yazımın konusu o değil.

Bilindiği gibi kriz zamanlarında müşterilerde bir stres birikmektedir. Bu stres öyle bir hale gelir ki paralarını kurtarma içgüdüsü ile o zamana kadar o bankada ne kazandıklarına bakmaksızın, paralarının vadelerini bile beklemeden mevduatlarını çekmeye çalışırlar. Bir müşteri, iki müşteri derken bu iş büyümeye başlar. Eğer banka bu para çekme taleplerine yanıt veremez, para çekimi için bazı kısıtlamalar koyar (ATM limitlerini düşürmek gibi) veya ileriki bir güne randevu vermeye başlarsa, hatta daha da kötüsü vadesinden önce paranızı veremem gibi ifadeler kurarsa bu konu kulaktan kulağa yayılır ve sonunda bankaya büyük bir müşteri akını başlar. 

Bu tarz bir ortamda insanların paralarını hiç bir tereddüte mahal vermeksizin, en kısa zamanda ödemek gerekir. Kriz dönemleri göstermiştir ki müşteriler paralarını özel bankalardan çekip kamu bankalarına götürmektedir. Bu konu bu sebeple özel bankalar için daha da önemli hale gelmektedir. 

Bununla ilgili aklıma gelen şu olayları anlatmadan geçemeyeceğim. 2001 krizi zamanları herkes endişeli şekilde bankalardaki paralarını almaya gidiyor. O zamanın küçük ama şimdilerde orta büyüklükte olan özel bir bankaya müşterinin teki gelir ve parasını çekmek ister. Şube müdürü bunu yapabileceğini ama yapması durumunda vadesinin bozulacağını ve elde ettiği getiriden olacağını ifade eder. Müşteri ısrar eder, bunun üzerine kasadaki paralar getirilir ve adamın önüne konulur. Müşteri bunları görünce sorar "bunlar benim paralarım mı?" şube müdürü "evet sizin paranız"diye karşılık verir. Adam emin olamaz ve "ben şimdi bunları alıp gidebilir miyim?" Diye sorar. Şube müdürü "elbette" diye karşılık verince, adam çok ilginç bir şey yapar ve paraların kendi hesabına tekrar yatırılmasını ister. Bunun üzerine şube müdürü en baştan hesap açmaları gerektiğini ifade eder. Adam bunun önemli olmadığını söyler ve yeni bir vadeli hesap açar.

Bir başka örnekte de yine bir müşteri şubeye gelip parasını çekmek ister, o özel bankada parası kendisine çok kısa zamanda ödenir. Daha sonra müşteri hemen yan taraftaki bir kamu bankasına gider. Bu kamu bankasına parayı yatırır, 2 gün sonra bu paranın bir kısmına ihtiyacı olur ve bankaya parayı çekmek istediğini söyleyince 4 gün sonraya gün verilir. Müşteri bundan çok rahatsız olur, 4 gün sonra parasının tamamını ister ve ilk bankasına geri götürür. 

Bir başka örnekte de müşteri bankayı arar ve bir kısım parasını hemen çekip çekemeyeceğini sorar. Şube müdürü isterse tamamını hemen verebileceğini belirtir. Bunun üzerine müşteri teşekkür eder ama hiç para çekmez. 

İşte sevgili dostlar kriz ortamlarında bir bankacı böyle rahat olmalıdır. Bu rahatlık gerçi bankasının duruşu ile de alakalıdır. Bankanın yapısı zaten buna uygunsa şube çalışanlarına düşen bankanın ne kadar sağlam olduğunu belirtircesine müşteri taleplerine en kısa zamanda karşılık vermektir. 

İyi günler diliyorum 

Bankacılık Hikayeleri -19- Şube Müdürü Kimdir?

Kıymetli okuyucular merhaba, 

Geçenlerde bir sohbet esnasında bir şube müdürü arkadaşımın eşinin "aman çok da önemli bir iş yapıyorsun sanki" dediğini duyunca dayanamadım, kendisine "biliyor musun eşin şu anda en az 100 milyon TL varlık yönetiyor. Bugün birçok işletmenin bu kadar varlığı yok" dedim. Sonra baktı, bir şey demedi, sanıyorum demek istediğimi anladı.

Evet dostlar, şube müdürü deyip geçmeyin. Belki de dünyanın en zor işlerinden birini yapıyorlar. Ayrıca birçok şapkayı da beraberlerinde taşıyorlar. Peki bu şapkalar neler? İsterseniz bu şapkaların bir kısmından bahsedelim...

Her şube müdürü birer satış profesyonelidir. Özellikle ikna ve müzakere becerileri ile müşterilerini bankaya kazandırmaya çalışır. Müşterilerine yalan söylemeden dürüstçe neden bu banka ile çalışmaları gerektiğini ifade ederler. Bankanın olumlu yönlerini anlatır, müşterinin banka ile çalışmaması durumunda ileride ne tür risklerin kendisini beklediğini söylerler. Burada kesinlikle rakipleri kötülemez, etik olmayan bir ilişkiye girmezler.

Her şube müdürü aynı zamanda bir insan kaynakları yöneticisidir. Tüm şubenin çalışanlarının birinci başvuru makamı, dertlerini dinleyen, onları zaman zaman teskin eden, zaman zaman coşkularını paylaşan, gerektiğinde tebrik edip gerektiğinde uyaran insanlardır, şube müdürleri. Bu kadar da değil; çalışanların kariyer yollarını tartıştıkları ilk insanlar da şube müdürleridir. Şube müdürleri ile gelecek planları yaparlar, onları bir ağabeyleri olarak görüp tavsiyelerini alırlar.

Bunun yanında şube müdürleri risk analistleridir. Kendilerinden kredi isteyen firmaların bu krediyi geri ödeyip ödeyemeyecekleri noktasında değerleme yaparlar. Burada hem ekonominin genel durumunu hem firmanın içinde bulunduğu sektörün durumunu hem de firmanın kendi iç yapısını değerlendirirler. Firmaya sadece rakamları üzerinden bakmaz ortakların tecrübesi, sektördeki geçmişleri, evvelki ödeme performanslarını ölçer ve buna göre kararlar verirler.

Peki başka ne şapkası vardır müdürlerin? Şube müdürleri mahallenin danışmanları hatta kanaat önderleridir. Esnaf bir işe girmeden önce gelir şube müdürlerinin fikrini sorar. Yatırımlarını güvendikleri şube müdürleri ile paylaşır ve görüşlerini alır. Bir spor müsabakası varsa şube müdürünün takımla konuşmasını ister mahalleli. Serseri bir oğlu olan, şube müdürüne getirir, "sen buna bir akıl ver müdür bey" diye tavsiyeleri alınır müdürlerin. Gayrimenkul almak isteyen müdüre gelip "ne dersin burası bu fiyat eder mi?" Diye sorar. Hele eski müdürler bir de küçük yerlerde görev yapıyorlarsa oranın protokolünde yer alırlar. Kaymakam, muhtar, komutan gibi şube müdürü de önemli bir adamdır.

Daha başka var mı? Var... her şube müdürü bir gayrimenkul eksperidir. Bir gayrimenkul satın alınacağı zaman insanlara yol gösterir. Tapu işlemlerinden, gayrimenkulün niteliğine, tapudaki işlem süreçlerinden gayrimenkulün satılıp satılamayacağına dair ya bilgisi ya da öngörüsü vardır. İnsanlar hangi gayrimenkule ne kadar kredi çıkar sorusunun cevabını da şube müdürlerinden alırlar. 

Peki şube müdürlerine ekonomistlerdir desek yanlış mı yapmış oluruz? Her şube müdürü piyasaları yorumlayabilen ve bazı öngörüler ile tespitlerde bulunabilen kendi çapında birer ekonomisttir. Güncel gelişmeleri takip ederken şubesinin yoğunlaştığı sektörlerin yeni ekonomik gelişmelerden nasıl etkilenebileceğine yönelik öngörülerde bulunur. Kendisine sorulduğunda çeşitli yatırım ürünleri üzerine bazı analizler yapar ve karşı tarafa yatırım danışmanlığı seviyesinde olmadan görüşlerini paylaşır. Müşterileri belli yatırımlara direkt olarak yönlendirmez ama müşterilerin yapacakları veya yaptıkları yatırımlar ile ilgili düşüncelerini paylaşır. 

Şube müdürleri önemli birer tahsilatçıdır. Zora girmiş firmalardan olan alacakları tahsil etmek için bu firmalarla görüşmeler gerçekleştirir. Onlarla uzlaşı sağlanması noktasında adımlar atar ve banka alacaklarının sonuna kadar tahsil edilmesi ile ilgili planlar sunar. 

Şube müdürleri aynı zamanda birer eğitmendir. Ekiplerinde göreve başlayan veya sonradan şubesine katılan insanlara hem bankacılık hem de insan ilişkileri noktasında eğitimler verir. Bu eğitimler her zaman kağıt kalemle olmaz. Bazen bir müşteri görüşmesi, bazen bir sorun çözümü, bazen de ekibi toplayıp bir konu anlattığı öğlen arası eğitimler hep ekiplerin öğrenmesine fırsat verir. Şube müdürleri aynı zamanda ekiplerinin gelişimini izler, onlara koçluk yapar, hatalarını insanları kırmadan anlatır.

Şube müdürlüğü zor iştir dostlar. Aynı zamanda zevklidir de... Şubesi müdürün özel alanıdır, yetkileri çerçevesinde kararları kendi verir, inisiyatif alır, sorun çözer, ürün satar, kar etmeye çalışır. Tüm bunları yaparken de ahlaki ve etik değerlerden uzaklaşmaz. 

Önemli bir iş başardığında ekibin kahramanıdır. Başarısızlığa uğradığında ise sorumluluğu üstlenir. Şubesinde ne sorun çıksa, ne yanlış yapılsa "ben yapmadım, bilmiyorum" diyemez.

Bazı geceler uzundur, bir türlü sabah olmaz. Çünkü ertesi gün önemli bir işi vardır. Kredi kullandırılacaktır, tahsilat yapılacaktır, ya da önemli bir toplantısı vardır. Gece uyurken veya uyumaya çalışırken o işi bilinç altında defalarca çözer. Bazı geceler uykusu kaçar evde sakin bir köşeye geçip düşünceye dalar.

İşten eve iş getirir. Çoğunlukla bu işler beynindedir. İşi işte bitiremez, çünkü müşterisi her zaman arayabilir. Hafta sonu, bayram, tatil dinlemez müşteri.  

Evet dostlar, özellikle şube müdürleri... işte siz böyle önemli insanlarsınız. Önemli bir büyüklük yönetip birçok insanın ihtiyaçlarını karşılıyorsunuz. Yeni bankacılar yetiştirip onların ekmek yemesine imkan veriyorsunuz. Kendinizi böyle görün, gücünüzün farkına varın...

Sevgiler, başarılar

Bankacılık Hikayeleri - 18 - Şanssız Bankacı

Merhaba dostlar, 

Bugün sizlere kariyerimin hemen başında tanıştığım bir bankacı ağabeyimizden bahsetmek istiyorum. 

Kariyerimin ilk zamanlarında MT olarak işe başladığımız için yoğun bir eğitimden geçiyorduk. Yaklaşık 3-4 ay süren, içinde bazı zamanlar şube stajı yaptığımız eğitim sürecinden 1 yıl kadar geçtikten sonra tekrar eğitime çağrılmış ve idari takip ile ilgili bir programa dahil edilmiştik.

Bu eğitimi veren ağabeyimiz emekliliğine yaklaşmıştı. Bize hayat hikayesini anlattı. Bundan sonrasını size aynen aktarıyorum.

"Çocuklar bankacılığa Hisar Bankta başladım, bir süre çalıştıktan sonra 1983 yılında banka Ziraat Bankasına devroldu. Bundan sonra Türk Ticaret Bankasında görev yapmaya başladım. Bir süre çalıştıktan sonra 1997 yılında TMSF ye devroldu. Daha sonra Demirbanka girdim. Demirbank da geçen sene fona devroldu. 

"

Sonra hep beraber "aman hocam Pamukbank a bir şey olmasın" dedik. 

Hocamız " yok çocuklar bu zamana kadar bir talihsizliktir yaşadım. Artık bitti" 

İçimizden bir "acaba" diye geçmişti. Endişeliydik ama bir şanssızlıktır olmuştur dedik. Daha sonra 1 yıl kadar geçti ve Pamukbank 2002 yılının haziranında fona devroldu.

Sonradan öğrendik ki ağabeyimiz emekli olmuş. Ne diyelim Türk Bankacılığı kazandı 😀

Bankacılık Hikayeleri - 17 - Temerküz Şubesi

Merhaba sevgili okurlarım,

Bugün sizlere bir müşterinin başından geçen bir olayı anlatacağım. Tüm bankacılar temerküz şubesi kavramını çok iyi bilirler. Buna göre temerküz şube belli bir operasyonun merkezileştirildiği şube anlamına gelmektedir. Mesela bir fatura kurumunun ödemeleri alınacaksa bu her şubeden alınabilir ama tüm operasyonun birleştirildiği yer fatura kurumunun hesabının olduğu temerküz şubedir. Bir diğer örnek de TOKİ satışlarının yapılması durumunda TOKİ kendine bir temerküz şube seçer ve tüm operasyonel işler burada merkezileştirilir. Örneğin sözleşmeler burada tutulur. Ödemeler bu şubede açılan hesaba yatırılır. 

Neyse konumuza gelelim. Bir gün TOKİ den konut satın almak isteyen bir vatandaşımız internetten şartlara bakarken ödemelerin Temerküz Şubesine yapılacağını öğrenir. Bunun akabinde internetten temerküz ilçesini aramaya başlar. Çünkü müşteri temerküz şubesi ifadesini görünce bunu bir ilçe zanneder. Daha sonra gelip bankacı tanıdığına bunu sorduğunda yaptığı hatayı anlar ama iş işten geçmiştir. Karşısında bu olaya gülen insanlar bulacaktır.

Sevgiler

Bankacılık Hikayeleri - 16 - Bir İkram Görevlisinin Şubeye Faydası

Sevgili okurlar merhaba,

Bugün bir ikram görevlisinin bir şubenin kaderini nasıl etkileyebileceğinden bahsetmek istiyorum. Birçoğumuz şubede çalışan güvenlik görevlilerinin ve ikram personelinin şube performansı üzerinde önemli bir etkilerinin olmadığını düşünmektedir. Oysa müşteri şubeden içeriye girdiğinde ilk defa gördüğü kişi güvenlik görevlisi, sonra kendisine ikramda bulunan da bir ikram görevlisidir.

Bir bankanın Anadolu şubelerinden birinde bir çaycı işini zevk alarak yapıyor, şubeye gelen insanlara sadece kendisine ait olan bir Türk kahvesi ikram ediyormuş. Bunu yaparak insanları mutlu etmeye çalışıyor ve bundan dolayı da çok memnun oluyormuş.

Küçük bir Anadolu kentinde geçen bir olay olduğu için her gelen bir arkadaşına bunu anlatıp yanında tekrar şubeye getiriyor ve çaycının kendine has Türk kahvesinden istiyorlarmış. Gel zaman git zaman bu şehirde herkes çaycıyı tanır hale gelmiş. Şube müdürünün başından müşteri eksilmiyormuş. Müşteriler hallerinden memnun, şube de yeni müşteriler bulmaktan dolayı oldukça iyi performans sergiliyormuş.

Bu böylece devam edip gitmiş, halen o kentteki şube kentin en başarılı şubelerinden biridir. Çaycısı da işini zevk ile yapmaya devam ediyor.

Bu arada çaycıyla bizzat tanıştım ve kahvesini de içtim. Açıkçası çok beğendim. Tarifini sordum, önce bir çekindi sonra tarifi bana kalsın dedi. Ben de anlayışla karşıladım. Daha sonra tekrar yanıma geldi ve nasıl yaptığını değil ama içine neler koyduğundan bahsetti. Ben de başkasına söylemeyeceğime söz verdim.

Bir başka yazıda görüşmek üzere…

Bankacılık Hikayeleri - 15 - Muhasebeciler

Kıymetli bankacılar merhaba,

Bankacılık mesleği çoğu zaman zor insanlarla başa çıkma mesleğidir. Bu sebeple gerek müşteri ziyaretlerinde gerekse de çalıştığımız insanlardan zor olanlar karşımıza çıkabilmektedir.

Bugün de sizlere kurumsal bir işletmeyi ziyaret eden bir bankacının yaşadığı zorluktan bahsetmek istiyorum.

Bankacı her zaman olduğu gibi işletme patronundan bir randevu alıp böylece ürünlerini anlatmaya çalışacaktır. İşin zor tarafının bittiğini zannedip sevinçli şekilde görüşmeye gider ve patronla yapılan söyleşi oldukça olumlu geçer. Bankacı patronun banka ile çalışmaya başlayacağından emindir. Bunun hemen akabinde şubeye döner ve gerekli evrakların listesini işletmenin muhasebe işlerine bakan yetkilisine iletir.

Aradan zaman geçer fakat istenen evraklar bir türlü gelmemiştir. Daha sonra bankacı muhasebe yetkilisini arayıp evrakların akıbetini sorar. Muhasebeci yakın zamanda göndereceğini belirtir. Buna güvenen bankacı bir süre daha bekler. 1 hafta kadar sonra bu evrakların akıbetini sormak için tekrar muhasebeciyi arar. Muhasebeci telefonlara cevap vermez.

Bir süre bu şekilde devam ettikten sonra bankacının artık canına tak eder ve muhasebeciyi ziyarete gider. Güzel başlayan görüşme bir süre sonra tartışmaya varır. En sonunda muhasebeci ağzındaki baklayı çıkarır ve şöyle der

"ben bir sürü banka için evrak hazırlamaya sonra da onların işlemlerini takip etmek zorunda mıyım? 1-2 banka ile çalışmak en iyisi"

Bankacı konuyu anlaşmıştır. Muhasebeci kendisine iş yükü getirmesi sebebiyle evrakları temin etmekte direnmektedir. 1-2 bankanın muhasebe kayıtlarını tutmanın yanına birçok bankanın muhasebelerini tutmak elbette zor gelmektedir. Bu durumda bir işletme için çalışmanın en iyisi o işletmenin ana bankası olmaktan geçmektedir.

Bazı durumlarda patronla iyi ilişkiler kurabilirsiniz yalnız o işletmenin ana bankası olamazsanız muhasebeci ile her zaman sorun yaşama durumunuz olabilir.