Bilindiği gibi
ülkemiz özellikle ekonominin kayıt altına alınması noktasında önemli yol almayı
başarmış fakat henüz gelinen nokta AB ülkeleri ile kıyaslanmayacak kadar yolun
başında olduğumuzu göstermiştir. Bu konu elbette maliye bakanlığımızın bazı
tedbirler almasını zorunlu kılmaktaydı. Maliye bakanlığı vergiyi tabana
yayabilmek için yapılan tüm alışverişlerin izlenmesi gerektiğine inanmaktadır.
Bu sebeple bu sene içerisinde yepyeni bir uygulama devreye alınıyor. Bunun adı
Yazakasa POS sistemi. Bu sistemde öncelikle yeni nesil bir ödeme cihazı
alınması gerekiyor. Bu cihaz aslında içinde bir mali bellek olan ve POS gibi
çalışan bir yazarkasadır. Eskiden POSlar bankalar tarafından satın alınır ve
işlemelere verilirdi ama şimdi bu sistemde nasıl yazarkasalar işletmeler
tarafından alınıyorsa aynı o şekilde işletmelerin bunları temin etmesi
isteniyor. İlk aşamada Mobil POSlar kaldırılıp yerlerine bu cihazların
çalışması isteniyor. 2016 başında da tüm sabit POSlar da bu akıbete
uğrayacaklar.
Küçük
işletmelerin belki birçoğunun son zamanlarda haberi olmaya başladı ama bu
senenin başından beridir yukarıdaki sistemle ilgili hummalı bir çalışma süre
gelmekteydi. Maliye, Bankalar, POS üreticileri, Bankalararası Kart Merkezi ve
Yazarkasa özelliğine sahip yeni nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) üreticileri
bu çalışmanın aktörleri konumundaydı. Son 1-2 ay öncesine kadar hiç kimse işin
rengini, boyutlarını, ne getirip ne götürdüğünü, kime ne maliyet çıkacağını tam
olarak bilmiyordu. Öyle bir muamma vardı ki işletmeler ve bankalar ne
yapacaklarını şaşırmışlardı. Şimdilerde ise işin rengi ortaya çıkmış ve bir çok
bilinmeyen de netleşmiş gibi görünmektedir.
Olayın
taraflarına bakıldığında;
-
Maliye; çıkarılan tebliğler ile
işletmelerin yeni nesil yazar kasa POS almalarını teşvik etti. Sene başında
yürürlükte olan tebliğe göre son tarih olarak verilen 1 temmuz 2013 tarihinde
3100 sayılı ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ KULLANIM MECBURİYETİ HAKKINDA KANUN kapsamına
giren tüm mükelleflerin bu sisteme dahil olacakları, satışlarında Mobil POS
kullanan işletmelerin bu tarihten sabit POS kullanan işletmelerin ise 1.1.2006 tarihinden
itibaren bu sisteme geçmeleri gerektiği ifade edilmişti. Haziranın ortasında
çıkan tebliğe göre de işletmeler için yukarıdaki tarihlerin geçeri olduğu fakat
ilgili ÖKC lerin faturasının alınmasından itibaren 90 gün içinde Maliye'ye
kaydettirilebileceği ifade edilmişti. Böylece 15 gün olan kaydettirme süresi 90
güne çıkartıldı. 28 Haziran da yürürlüğe giren ve herkes tarafından beklenen
yeni bir tebliğe göre de 1 Temmuz 2013 tarihi 1 Ekim 2013 olarak güncellendi.
-
ÖKC üreticileri: Aslında
ülkemizde bir çok yazarkasa üreticisi olmasına rağmen 29 Haziran tarihi itibari
ile sadece 1 üreticinin maliye sertifikasyonunu geçtiği görülüyor. 1 firmanın
daha geçtiği ama listede yer almadığı, yakında yer alacağı konuşuluyor. http://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/Yararli_Bilgiler/yeninesilOKC.pdf
adresinde bunları listesi mevcuttur. Maliye'nin en fazla eleştirildiği nokta
olan tek bir firma ile bu işe başlamanın fırsat eşitliğine aykırı olması
durumundan olsa gerek 1 temmuz olan tarih 3 ay ertelendi. Bu da işletmeleri
oldukça rahatlatmıştır.
-
Bankalar: Bankalar bu konuda 2
farklı yol izlediler. Birinci yol BKM (bankalararası kart merkezi) ile ortak
çalışma gerçekleştirmekti. Neredeyse tüm bankalar bu yolu izlemeyi
stratejilerinde 1. Önceliğe koymuşlardı. Sadece sertifikasyondan ilk geçen ÖKC
ile birlikte uzun süredir reklamlara çıkan banka bunu yapmamıştı. Bankaların
diğer bir stratejisi ise sertifikasyondan geçme ihtimali olan veya hali hazırda
geçmiş olan ÖKC ler ile ortak çalışıp bir nevi kendi ödeme sistemlerini
kurmaktı. Bunun için de bir çok bankanın değişik ÖKC firmaları ile anlaştığına
dair duyumlar aldık.
-
BKM: Bankalararası Kart Merkezi
ise kendisi ile çalışacak olan ÖKC lerde koşacak bir yazılım yaptı ve bugünlerde
bu sonuçlanacak. Böylece BKM ve maliye sertifikasyonundan geçmiş cihazlarda BKM
yazılımı koşacak ve bir nevi ortak POS olacak.
İşte bu ortamda
işletmelerin kafaları karışmış durumdadır. Bu konuda kendilerine önerilerimiz
aşağıdaki gibi olacaktır:
1-
Öncelikle eğer faaliyetiniz
dışarıda kapıdan satış yapmayı gerektirmeyecek bir faaliyet ise hemen mobil
posunuzdan vazgeçip Bankanından bir sabit POS isteyin. Böylece 2.5 sene
kazanırsınız.
2-
Eğer faaliyetlerinizde mobil
POS kullanmak zorunda iseniz artık 3 ay vaktiniz var. Yukarıda belirttiğim
linkte yer alan firmaları 1-2 ay takip edin. Bunlar ile görüşüp hangisinin
maliyeti en düşük ise bir tanesini alabilirsiniz. Fakat bu aldığınız ÖKC ya bir
banka ile özel bir çalışma içinde olmalı ya da BKM tarafından desteklenmeli.
3-
Yukarıda belirttiğim gibi yeni
nesil ÖKC almak zorunda iseniz öncelikle bankanıza başvurup kendilerinin uygun
ödeme seçenekleri olup olmadığını kendilerinin anlaşmalı olduğu bir ÖKC
firmasının mevcut olup olmadığını sorun. Bankanızdan vade farksız ödeme
seçeneklerini öğrenin ve 36 aya kadar bankaların vade yapabildiğini unutmayın.
Yeni uygulamanın
ülkemize ve işletmelerimize hayırlı olmasını dilerim.
