Competition Analyses and Porter Analysis as an Example

When environment is mentioned we understand the outside factors affecting the structure and the activities of the organization. These factors cannot be directly managed and controlled by the organizations. Nevertheless, although we have dealt with the factors that are affecting the activities of all companies that are operating in the same market in far environmental analyses, we are going to deal with the factors that are affecting directly the activities of a single company. These factors are stated in the following:

§  The factors that are related to the regulations: The regulations and the policies of the governments are directly affecting the decisions of the companies. These factors may increase or decrease both the opportunities and threatens for the company.

§  Market conditions and customer behaviors: The people who are taking decisions or making strategic analyses may go through a close environmental analysis regarding the market activities and the customer requirements. In these analyses the analyst may face with the changes in customers’ needs which results after a change in population pyramid or income distribution or in changes in the life cycle situation of the products and where their new location in this cycle.

§  The factors related to the suppliers or the suppliers market: The companies must provide sufficient resources in order to serve better to their customers. These resources might be the raw materials, semi-products or products or the human resources. This analysis will show the dependence of the company to its suppliers. The market of the suppliers might be a free market or controlled by one or a couple of suppliers. This will increase or decrease the bargaining power of the company.

§  The factors related to the financial institutions: It is clear that the companies do not only have relations with the suppliers or the customers. They may have relations with the financial institutions such as banks, leasing companies etc. These relations may be short, medium or long term depending on the financial need and the eligibility of the customer. These companies may need short term cash finances where they may need long term non- cash finances such as letter of credit or letter of guarantee transactions. Due to these reasons when the banks change the conditions for finance these may have positive or negative impacts to the company activities. If the company is a big enough one, the bargaining power will be more than the smaller ones.

§  Relations with labor unions: The labor union organizations have great impact on the activities of the companies. They may convince the work force to strike and stop working for the company. Nevertheless, if their needs are satisfied the work force will work more effectively.

The above mentioned environmental analysis shows that how the outside factors affect the activities of the company. For this analysis the most famous model designed is the competition analysis which can be also named as Porter’s 5 Forces Analyses. Michael Eugene Porter is an American academician focused on management and economics. He has made important contributions to strategic management and strategy theory, Porter's main academic objectives focus on how a firm or a region can build a competitive advantage and develop competitive strategy.[1]

Before we go through Porter’s competition analysis, we must define what the competition is. The competition is defined as “the race takes place in product or service markets between the institutions, that helps the companies to take free economic decisions”^[2] Therefore in order to be competitive in the market the companies must be eligible enough to compete against the others.

After introducing Mr. Porter and the competition term, we can go back to the 5 Forces study. These forces are shown in the following:

§  The bargaining power of customers:

o   Buyer concentration to firm concentration ratio

o   Bargaining leverage

o   Buyer volume

o   Buyer switching costs relative to firm switching costs

o   Buyer information availability

o   Ability to backward integrate

o   Availability of existing substitute products

o   Buyer price sensitivity

o   Price of total purchase

§  The bargaining power of suppliers

o   Supplier switching costs relative to firm switching costs

o   Degree of differentiation of inputs

o   Presence of substitute inputs

o   Supplier concentration to firm concentration ratio

o   Threat of forward integration by suppliers relative to the threat of backward integration by firms

o   Cost of inputs relative to selling price of the product

§  The threat of new entrants

o   The existence of barriers to entry

o   Economies of product differences

o   Brand Equity

o   Switching costs

o   Capital requirements

o   Access to distribution

o   Absolute cost advantages

o   Learning curve advantages

o   Expected retaliation

o   Government policies

§  The threat of substitute products

o   Buyer propensity to substitute

o   Relative price performance of substitutes

o   Buyer switching costs

o   Perceived level of product differentiation

§  The intensity of competitive rivalry

o   Number of competitors

o   Rate of industry growth

o   Intermittent industry overcapacity

o   Exit barriers

o   Diversity of competitors

o   Informational complexity and asymmetry

o   Brand equity

o   Fixed cost allocation per value added

o   Level of advertising expense

As we have seen from the above statements the magnitude of the first four factors are affecting the last factors magnitude.[3]

Porter’s 5 Forces Analysis

It is seen that before the company takes a strategic decision about the activities of the company the managers must analyze the close environment. This analysis gives an opportunity to see what the magnitude of the competition take place and who the main competitors are. According to the above mentioned statements, it is clear that this analysis must not be done only for the customers, competitors and the market activities but also the financial institutions and the labor unions must be covered. Therefore the managers will most probably understand and project the reactions of the close environment after the company takes decisions.

---

[1] Wikipedia, “Michael Porter”, http://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Porter

[2] 4054 numbered The Turkish Republic’s Act of Competition, Article 3.

[3] Eren, a.g.e., p. 141.

Environmental Analysis in Business and PEST Analysis as an Example

Before focusing to PEST that is also known as far environmental analyses, we must define the environment in business administration. The environment term is used for the items or the actors that are out of the company. These outside factors sometimes give opportunities to the company but also create negativities in company activities.

Therefore the analysts need to make the environmental analyses and they state the reasons like the following:[1]

·         Since the environmental changes are happened rapidly the managers try to analyze theses happenings systematically. Due to these changes sometimes the company has the opportunities to grow but sometimes to shrink.

·         The companies that are making these systematic analyses are more effective than the others that are not paying attentions to these analyses.

·         The managers of companies that are not making these analyses will be forced to give reactive decisions that are not accepted to be logical in the recent business environment.

PEST analysis is the external environment analysis of the company according to the below stated factors:[2]

• Political: Political factors include government regulations and legal issues and define both formal and informal rules under which the firm must operate.
• Environmental: Economic factors affect the purchasing power of potential customers and the firm's cost of capital
• Social: Social factors include the demographic and cultural aspects of the external macro environment. These factors affect customer needs and the size of potential markets.
• Technological: Technological factors can lower barriers to entry, reduce minimum efficient production levels, and influence outsourcing decisions.

Besides the above happenings, the pace of these happenings will be also important in the activities of the companies. To explain the importance of this there is a very famous story of a frog. A frog was put in warm water. It couldn’t understand that the bowl has been heated slowly. It relaxed, didn’t understand the negativity on itself. After a while the frog lost its consciousness and the bowl started to boil. And the frog died. This a very good tale for showing what is waiting for the companies that are not reacting efficiently and analyzing the market activities very well.

These changes can be classified into two different items:

·         Fast change: The change can be seen from the majority of the people and the companies. For example the consumer needs, legal regulations and political issues are changing very fast. Since the public is aware of these changes the effects of these are limited.

·         Slow change: The minority of the public understands the changes in the market. These changes are very dangerous for the public since most of them suppose that the previous terms are also applicable in the recent periods. The frog tale is the example of this.

---

[1] Erol Eren, Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul, Beta, 2000, pp. 131-132

[2] Quickmba, “PEST”, http://www.quickmba.com/strategy/pest/

Yeni Nesil Bankacılıkta Bizleri Neler Bekliyor?

Kıymetli okuyucular merhaba,

Bugünkü yazımda daha çok Bankaların gelecek dönemdeki ilgi alanlarına değinmeyi tercih ettim. Bu nereden aklına geldi derseniz, bu hafta Efma ile Infosys Finacle tarafından 47 ülkeden 108 katılımcı ile yapılan anketin sonuçlarına göre hazırlanan “Bireysel Bankacılıkta İnovasyon-2014” başlıklı araştırma elime geçti. Açıkçası raporda yer alan bazı sonuçlar oldukça ilgi çekici. Ben de bundan hareketle sizler ile ilgili raporu değerlendirelim istedim.

Öncelikle 2009 yılına göre 2014 yılında bankaların çok daha fazla inovasyona yatırım yaptıkları ve stratejilerinde inovasyonun çok daha fazla yer edinmeye başladığı anlaşılmaktadır. 2009 yılında bankaların sadece %13’ü inovasyona yaptıkları yatırımı arttırırken bu oran 2014 yılında %84 olmuş. 2009 yılında Bankaların %37’sinin bir inovasyon stratejisi varken bu oran şimdilerde %61’e çıkmış. Günümüz dünyasında bankaların yeniliğe nasıl baktıklarını çok net gösteren bir tablo, değil mi?

Bankaların arasında inovasyon temaları içinde mobil odaklı geliştirmeler %83 ile başı çekerken, bunu big data %67, sosyal medya %63 ve oyunsallaştırma %31 ile takip etmektedir. Bunlardan belki mobiliteyi veya sosyal medyayı tahmin etmek zor olmayabilir ama özellikle big data ve oyunsallaştırma noktasında halen bankalarımızın alacağı yol olduğuna inanıyorum. Özellikle kurumsal bir anlayışa sahip Türk Bankacılık sektörünün oyunsallaştırmayı kabullenmesi bakalım ne kadar sürecek?

 

Inovasyon Şekilleniyor

 

Bankaların tehdit olarak algıladığı kurumlar arasında artık bankalar eskisi kadar yer almıyorlar. Bankacılar tehdidi bankacılık piyasasından değil başka sektörlerden özellikle teknoloji şirketleri, telekomünikasyon işletmeleri ve start-uplardan geleceğini düşünüyorlar. Bunda da haksız sayılmazlar. Özellikle Apple, Samsung ve Google gibi firmaların gittikçe gündeme gelen sosyal ve finansal çözümleri ileride bu konuların daha fazla tartışılmasına sebep oluyor.

Dış Tehditler

 

Peki, bankalar bu ortamda nerelere yatırım yapıyorlar diye sorduğumuzda karşımıza üç önemli alan çıkıyor. Birincisi %89 ile kanallar (elbette ki ağırlıklı kısmı şube dışı kanallar), ikincisi %78 ile müşteri deneyimi, üçüncüsü ise %70 ile süreçler olarak ortaya çıkıyor. Burada şube dışı kanallara yapılan müthiş yatırımı görmeden edemiyoruz. Bu yatırım aynı zamanda başka sektörlerin de oyuna dahil olmalarına sebep oluyor. Örneğin yazılım şirketleri…

Bu ortamda da bankaların yaşatmak istedikleri deneyimlerde de olgunlaşma görülüyor. Örneğin bankaların %80’i müşterilerinin kanallar arasında benzer bir deneyim yaşamasına gayret edeceklerini ifade ediyorlar.  %70’i ise self servis araçların daha fazla kullanılmasını isteyecek gibi görünüyor.

Bankalar ankete verdikleri cevaplara göre ya inovasyon lideri ya da inovatörün en hızlı takipçisi olmak istediklerini belirtiyorlar. Bankaların neredeyse yarısı (%49) inovasyonda lider olmak istediklerini, %38’i ise hızlı bir takipçi olmak istediklerini belirtiyorlar. Sadece %11’i birileri bir şey yapsın biz bir ara ilgileniriz diyor (%11). Geri kalan %2 ise ne yapmak istediğinden emin değil.

Sonuç olarak bankalar net bir şekilde inovasyonda rol almak istediklerini, geleceğin trendlerini yakalamak noktasında yatırımlarını arttırmaları gerektiğini ifade ediyorlar. Hatta rapora göre ülkemizin de içinde olduğu gelişmekte olan ülkelerin birçoğunda (Brezilya, Güney Afrika gibi.) inovasyon konusunda ciddi bir açlık göze çarpıyor. Günümüzde ülkemizde bu gelişmeleri yavaş yavaş görüyoruz. İleride gelecek trendlerinin yakalanması noktasında daha büyük bir inovasyon rekabeti bizleri bekliyor gibi görünüyor. Burada bazı bankalar lider, bazıları takipçi bazıları da ilgisiz olacak. Sanıyorum lider olacaklar bir yazarın aşağıdaki sözünü dikkate aldıkları için bunu kazanmış olacaklar:

Rüzgârın yönünü değiştiremiyorsanız, yelkenlerinizi değiştirin

Yeni bankacılıkta hepinize iyi değişimler…

Günümüzde Yeni Nesil Pazarlama Karması

Kıymetli okuyucular, sanıyorum işletme, pazarlama, yönetim bilimleri vb. konularında eğitim almış olan hemen herkes pazarlama dersi almış ve bu dersten de akıllarında bir tanesi pazarlama karması olan birkaç konu kalmıştır.  Bu yazımızda da pazarlama karması üzerinde inceleme yapmaya çalışırken günümüzde bu yapının ne ölçüde değiştiğini veya değişmesi gerektiğini tartışacağız.

Bilindiği gibi pazarlama karması veya diğer tabiri ile 4P temelde dört ana unsurdan oluşmaktadır. Bunlar:

-          Ürün (Product)

-          Fiyat (Price)

-          Yer veya Dağıtım kanalı (Place) ve

-          Tanıtım veya İletişimdir (Promotion).

Bu kavramları açmaya çalıştığımızda ise şunlarla karşılaşmaktayız.

Ürün: Pazarlamanın en başında satılacak ürünün belirlenmesi gerekmektedir. Bununla ilgili pazar araştırması yapılmalı, müşterilerin beklentileri alınmalı fakat bunda da çok ileri gidilmemelidir. Diğer bir ifade ile müşterinin nasıl bir ürün isteyebileceği anlaşılmaya çalışılmalı ama bunun tam olarak ne olacağı müşteriden beklenmemelidir. Henry Ford’un, müşterilerin fikrini neden sormadığı sorusuna verdiği “ben insanlara ne istediklerini sorsam benden hızlı bir at isterlerdi” yanıtında olduğu gibi ürünün temelde ne için olması gerektiği araştırılmalı ama bunun tam olarak neye benzeyeceği müşterinin değil işletmenin kararı olmalıdır.

 

Fiyat: Satılacak ürünün fiyatlanması da ayrı bir iş konusudur. Bu fiyatlama Michael Porter’in ifade ettiği rekabet stratejileri ile daha rahat açıklanabilir. Burada karşımıza iki temel strateji gelmektedir. Bunlar maliyet liderliği ve farklılaşma stratejileridir. İşletmeler temelde her ikisini de ayrı zamanda uygulayabilecekleri gibi, bazen de bunları birleştirebilirler. Maliyet liderliği, işletmenin faaliyetlerini rakiplerinden daha az maliyetle yapması ve sektör ortalaması üzerinde gelir elde etmeyi amaçlaması şeklinde özetlenebilecektir. Burada önemli olan rakiplerle kıyaslandığında aynı kalitede fakat daha düşük maliyetli mal ve hizmet üretirken kaliteden taviz vermemektir. Diğer taraftan farklılaşma stratejisi ise işletmenin mal ve hizmetlerini diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha yüksek fiyatlarla müşterilere sunması ile ortalamanın üzerinde getiri elde etmesini sağlamak üzerine kurulmaktadır. İşletmeler fiyatlama kararlarını verirken yukarıda belirtilen konuları temel alarak değerlendirme yaparlar. Yeni nesil pazarlama kavramı da karşımıza şunu çıkarmaktadır. Müşteriler işletmelerin işini yaptıkça kendilerinden ücret alınmayabilir veya daha az alınabilir. Örneğin müşteri internetten sipariş veriyorsa mağazayı işgal etmiyor demektir. Daha küçük mağazalarla daha küçük depolama şartlarında çalışma mümkün olabilir. Müşteriler bankaların internet şubelerini kullanıyorlarsa bu bankaların daha az gişe ile hayatlarını sürdürmelerine olanak sağlamaktadır. Bu da işletmelere maliyetlerinin azalacağını göstermektedir.

Yer veya Dağıtım Kanalları: İşletmeler satacakları malların müşterilerin alımına imkân sağlayabilecek en geniş dağıtım ağı ile dağıtılmasını sağlamaya gayret ederler. Burada dağıtımların nereye ve nasıl, satışın ise nerede ve nasıl yapılacağının soruları cevaplanmalıdır. Müşteriler ilgili ürüne kolaylıkla ulaşmalıdırlar. Yeni ortamda müşteriler çoğunlukla risk duyarlılıklarının düşük olduğu malları elle tutmadan, mağazaya gitmeden tercih edip satın alabilmektedir. Öbür taraftan risk almak istemedikleri ve elle tutup hissetmek istedikleri malları ise mağazaya gidip beğenip ya orada satın almakta ya da kodunu alıp eve gidince internetten sipariş etmektedirler.

Tanıtım ve İletişim: Tanıtım faaliyetlerinde internet en hızlı büyüyen reklam mecrasıdır. 2013 yılında bile TV, Radyo, gazete, outdoor, dergi ve sinema reklam mecraları yıllık %5’in altında büyüme oranlarına (hatta bazılarında bu negatiftir) sahipken internet ortamı yıllık %26 büyümüştür. Bu da artık dijital pazarlamanın ve dijital içerik yönetiminin önemini göstermektedir. Dijital pazarlama ve dijital içerik yönetimi denildiğinde insanların aklına internet, sosyal medya ve mobil pazarlama aktiviteleri gelmektedir. Yapılan başka araştırmalara göre de dijital içerikler %80’nin üzerinde sosyal medya platformlarında (bloglar hariç) kullanılmaktadır. Bu da yeni nesil tanıtım çalışmalarının yönünün nereye doğru olacağını göstermektedir.

4P’ye değindikten sonra karşımıza bir P daha çıkmaktadır. Bu son dönemlerde çeşitli kaynaklarda 5P olarak gündeme gelmiştir. Bu son P de People yani insandır. Eski geleneklere göre yapılan pazarlamada amaç ürün odaklı bir pazarlama stratejisi kurmaktı. Şimdi ise insan odaklı pazarlama stratejisi kurmaktır. İnsanı merkeze almayan her anlayışın günümüzde geçerli olmaması gibi insanı merkeze almayan bir pazarlama anlayışı da artık geçerli değildir. İnsanın ihtiyaçları temel alınarak ürünler oluşturulmalı, insanların satın alabilecekleri gibi bir fiyatlama yapılmalı, insanların ulaşabilecekleri bir dağıtım ağı kurulmalı, insanların kanalları kullanımları kolaylaştırılmalı, insanların rahatsız olmayacakları bir tanıtım faaliyeti tercih edilmelidir. Yüzyılın başında geçerli olan Say Kanunu’nun (her arz kendi talebini oluşturur) artık geçerli olmadığını bilmeli ve insanların hepsine işletmenin kuralları öğretilemeyeceğini ama genel olarak insanların kurallarının işletmeler tarafından öğrenilebileceğini unutmamamız gerekir. 

Pazarlama Aslında Satış Mıdır?

Kıymetli okuyucular, çoğu üniversite eğitimli insan pazarlama dersi almıştır. Gerçi çoğumuzun oradan hatırladığı 4P dışında bir şey yoktur ama iş lafa gelince pazarlama dersi almışızdır. Bu yazıda aslında eğitim sistemimizi falan eleştirecek veya pazarlamada neler öğrendik neler öğrenmedik bunların üzerinden de geçecek değilim ama en azından herkesin sorun yaşadığı bir konuya değinmek istiyorum. O konu da “pazarlama aslında satış mıdır?” konusudur.

Bu soruyu etrafınızda sorduğunuzda birçok insan “elbette pazarlama satış değildir” diyecektir. “Peki, azizim niye?” dediğinizde “kem küm, işte öyle, böyle vb.” cevabını alırsınız. Oysa kafalarında (pazar kökünden gelse gerek) pazarlamanın pazarda yapılan faaliyet olmasından dolayı pazarlama=satış olgusu yerleşmiştir. Doğru, pazarda pazarcılık yani satış yapılır, bu anlamda bu insanları eleştirmek doğru olmayacaktır. Oysa pazarlamanın, insanların kafasında ürünlerin satılacakları pazara çıkmadan yapılan faaliyetlerin tümü şeklinde yer edinmesi sağlanabilseydi eminim algıları çok farklı olurdu.

Tartışmayı burada bırakıp asıl sorumuzu soralım. Pazarlama satış değilse nedir? Pazarlamanın birçok tanımı var elbette ama bugüne kadar doğru olduğu kabul edilmiş en geniş tanımını Amerikan Pazarlama Derneği 1984 yılındaki toplantısında şu şekilde yapmış:

"Pazarlama, kişisel ve örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayabilecek mübadeleleri gerçekleştirmek üzere malların, hizmetlerin ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, tutundurulması ve dağıtılmasına ilişkin planlama ve uygulama sürecidir”

Burada ortaya çıkan bazı kavramlar üzerinde düşünüp satışla (hatta çoğu insanın karıştırdığı şekli ile sıcak satışla) arasında ne fark var diye yorumlar yapabiliriz:

1-      Pazarlama uzun bir süreçtir.

Pazarlamanın süreç olması aslında tanımından da anlaşılabileceği gibi “malların, hizmetlerin ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, tutundurulması ve dağıtılmasına ilişkin planlama ve uygulama sürecidir” cümlesinden net bir şekilde anlaşılmaktadır. Bu süreçte satışı yapılacak mal veya hizmetin geliştirilmesi, bunların uygun şekilde fiyatlanması, müşterilerin bunları satın almaya ikna olması için bazı iletişim çalışmalarının yapılması ve en nihayetinde bu satışın nerelerde gerçekleşeceğine karar verilmesi gerekmektedir. Bu durumda satışın da aslında pazarlamanın bir tamamlayanı hatta bir parçası olduğu burada hemen anlaşılacaktır.

2-      Pazarlama bir stratejik eylemdir.

Pazarlama stratejik bir eylem oluşundan dolayı günümüzü değil geleceği planlamak üzerine tasarlanmıştır. Bugünkü ihtiyaçları değil ürünün pazara çıktığında olması beklenen ihtiyaçların çalışılması ile ürünlerin geliştirilmesi, fiyatlanması, tanıtılması ve dağıtım kanallarına konmasıdır. Bu anlamda en azından bir bilinmeyene doğru yapılan bir yolculuk olduğunu, ortalama 1-2 yıl sonrasının düşünülerek gerçekleştirildiğini anlamamız mümkündür. Satışın ise daha dar bir zaman diliminde, pazarlamanın ortaya koyduğu ürün, hizmet veya kampanyanın müşterilere daha yakın bir ortamda tanıtılması ve onların sorularının cevaplanması hatta böyle bir ihtiyaca neden sahip olduklarının kendilerine açıklanıp ilgili ürünü almalarının sağlanmasıdır.

3-      Pazarlama mübadeleleri gerçekleştirmek üzerinde bir süreçtir.

Tanımın içinde geçen bu cümleden anlaşılabileceği gibi pazarlama, mübadelenin (değiş tokuş) kendisi değildir. Mübadeleye giden yoldur. Bu noktada mübadelenin aslında satış olduğunu belirtebiliriz. Çünkü satış esnasında para ve mal takası olmaktadır.

4-      Pazarlama çalışanı genel çerçeveyi görmelidir.

Pazarlama yapan çalışanların kendilerinden beklenen sadece birkaç müşterinin değil genel toplumun, bir coğrafi bölgenin veya demografik anlamda bir kitlenin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmalarıdır. Oysa satış personellerinden beklenen kendi bölgelerinde yer alan ve bu ihtiyaca sahip olan insanlara bu ürünlerin tanıtılmasına çalışmalarıdır. Bu anlamda pazarlama çalışanları olmazsa satış çalışanları, satış çalışanları olmazsa da pazarlama çalışanları olmayacaktır. Her iki kesim birbirlerine bu anlamda bağımlıdırlar.

5-      Pazarlama çalışanları pazarı analiz etmelidir.

Pazarlama yapmak için öncelikle ihtiyaçları anlamak, gerekirse bunlar ile ilgili eğitimler almak, bunları sınıflandırmak ve önce en etkin ihtiyaçtan başlayıp ürün hizmet geliştirmesine katkı sağlamak gerekmektedir. Bu anlamda pazarlama çalışanı satış çalışanlarından kendi bölgelerinde olan ihtiyaçları öğrenmeli, geliştirilecek ürünlerin en fazla katma değeri üretecek şekilde sıraya konmasını sağlamalıdır. Burada şöyle bir açmaza düşülmemelidir. Her satış çalışanı kendi bölgesindeki ihtiyacı en önemli görebilmektedir. Oysa onlarca satış bölgesi mevcut olabilir ve o ihtiyaç sadece bir bölgede geçerli olabilir. Bu durumda pazarlama personellerinin daha fazla bölgede satışı yapılabilecek ürünlere öncelik vermesi en doğalı olacaktır.

 

Evet, bu yazıda pazarlama ile satışı hem iş anlamında hem de çalışanları anlamında ayırmaya çalıştım. Umarım artık birilerine pazarlama dediğimizde bizi satış şeklinde anlamazlar. Evvelce de belirttiğim gibi hem pazarlamaya hem de satışa ihtiyacımız var. Önemli olan herkesin işinde doğru konumlanmasını sağlayabilmektir.  

Patronların Duymak İstemediği Sözler

Kıymetli okuyucular merhaba, bu yazımda kariyerine yeni başlayan arkadaşlarımız için naçizane bazı tavsiyelerde bulunmak istiyorum. Bu tavsiyeleri sıralarken aslında olaya tersten bakıp bir patronun en olumsuz gördüğü konuları irdelemek niyetindeyim.

Her ne iş yaparsanız yapın, her ne ortamda çalışırsanız çalışın bence bir patronun duymak istemediği sözler hemen hemen aynıdır. Patronların ne hissettiğini anlarsanız ona göre davranmanız ve eminim kariyerinizde ilerlemeniz daha kolay olacaktır.

Peki, bu duyulmak istenmeyen sözler nelerdir? İşte yanıtları:

1-      Bu benim sorumluluğumda değil!

Bir patronun en duymak istemediği sözlerden ilkidir. Patron çalışanına bir iş verir ve yapılmasını isterse, bunun arka planında da çalışanının bunu yapacağına inanmaktadır. Fakat çalışan “bu iş benim sorumluluğumda değil”, “bu iş benim işim değil” gibi bir karşılık verirse bu aslında karşı taraftan farklı anlaşılır. Patron kendisini çalışanına iş vermeyi bilmeyen, kime ne iş yaptıracağına karar veremeyen bir yapıda olduğunu hisseder. En azından çalışanının böyle düşündüğüne inanır. Patronun bu duruma canı oldukça sıkılacaktır. Olumsuz notu vermiştir bile. Artık siz iş beğenmeyen, iş seçen, beğendiği işi yapan bir çalışan durumuna gelmişsinizdir. Oysa patronun burada yapmaya çalıştığı işi kafasından atmak, birine delege etmek ve rahat etmektir. Patron sizi siz olduğunu için değil işi devredip başka işlere odaklanmak gibi nedenler ile seçmiştir. Burada yapılması gereken patrona işi anladığınızı, ilgili birimler veya insanlar ile konuşacağınızı ve yapılmasını kolaylaştıracağınızı söylemektir. Burada patron işin hakikaten sizin sorumluluğunuzda olmadığını anlayacaktır. Ama olumlu notu da yine size verecektir. Siz artık herkesin her ortamda çalışmak istediği iş bitiren bir insansınızdır.

2-      Bu yapılamaz!

Bir patron bir çalışanına bir iş verdiğinde bunu tecrübesine dayanarak, ileride gerçekleştirmeyi düşündüğü bir amaca hizmet etmesi için verir. Normal şartlarda bir patron, çalışanının zayıf noktaları açığa çıksın diye ona kaldırabileceğinden fazla bir iş veya yapılması imkânsız olan bir görev vermez. Yalnız, çalışan işin boyutunun kendini aştığını düşünüp bunun yapılamaz olduğunu ifade ederse en baştan konuya negatif yaklaşıyor demektir. Negatif çalışan ile de kimse çalışmaz istemez. Verilen direktiflerin doğru olmadığını, yeterince analiz edilmeden verildiğini anlatmanın bir diğer yoludur “bu iş yapılamaz” demek. Patron kendini kötü hisseder, çalışanına inancı zayıflar ve bu işi yapacak başkalarını aramaya başlar. Patronun özellikle bir çalışanına inancı azaldıktan sonra o çalışanın işi hiç de kolay değildir. Bunun büyük bir organizasyon olduğunu düşündüğümüzde bu tarz bir yaklaşımda olan çalışan belki ayda bir gelen fırsatı tepmiş ve patronun gözünde büyüme fırsatını kaybetmiştir. Öbür taraftan, yapılması zor olan hatta imkânsız gibi görünen işleri çalışanın hemen üzerine alması da doğru değildir. Patron tarafından tevdi edilen görev enine boyuna analiz edilip muhtemel başarısızlık noktaları patrona gösterilebilir. Bu durumda somut ve pozitif bir yaklaşım içinde olan çalışan hem görevi yapmak için elinden geleni yapmış, hem de patronuna olumsuz sonuçlanma ihtimali olan noktaları da göstermiştir. Bu da çalışan için olumlu bir puan demektir.

3-      Bunu yapmak için zaman yok!

Her şey için aslında yeterince zaman vardır ama bunu yönetmeyi becerecek yetenek sahibi olunmayabilir. Kimse aksini ispat edemez. Bir insan zamanını iyi yönetirse yapması gereken her şeye yeterince zaman bulabilir. Tabii bunun için hakikaten gayret ediyorsa ve gerçekten bunu istiyorsa… Örneğin patron 2 hafta sonra bir reklam kampanyası yapmak isteyebilir. Evet, 2 haftada bir reklam tasarımı yapmak, metni yazmak, medya kiralamak, basılı malzemeyi çoğaltmak kolay olmayabilir. Bunun yanında 2 hafta iyi yönetilirse oldukça uzun bir zaman da demektir. Bir insan eğer zamanım bu iş için yeterli değil diyorsa patronun aklına birkaç fikir gelir. İlk önce çalışanının bunu yapmak istemediğini düşünür, sonra çalışanının gereken planlamayı en üst düzeyde yapamayacağına inanır, son olarak da çalışanının başka önemli görünen ve aslında önemli olmayacak işlerini sorgular.  Bu da çalışanı mutlaka rahatsız edecektir. Eğer bir çalışan uzun zamandır bir işi yapıyor ve deneyim sahibi olmuşsa patronun onun işine karışması kendisini oldukça rahatsız edecektir. Fakat az evvel anlattığımız gibi patron çalışanına yeterince güvenmiyorsa bunları yapacaktır. Peki, burada nasıl davranmak gerekir? Öncelikle herkesin her şeye zamanı vardır diye kabul etmek lazım. Burada önemli olan zaman yönetimini etkin kullanmaktır. Zamanı etkin kullanmak için uzun boylu eğitimler almaya da bence gerek yoktur, akıllı bir planlama yapmak ve çağımızın teknolojisini hayatımızda kullanmak bunun için ilk aşamada yeterli olacaktır. Eğer mutlaka bir kaynak isterseniz Stephen Covey’in Etkili İnsanların Yedi Alışkanlığı kitabını tavsiye edebilirim.

4-      Ben onlardan daha iyiyim!

Bir patronun en az duymak isteyeceği sözlerden biridir. Neredeyse bir çatışma nedenidir. Bir çalışanın patronuna “sen bu ekibi iyi yönetemiyorsun, doğru çalışan seçemiyorsun” demenin bir şeklidir. Bir çalışan kibirli bir şekilde sadece eskiden yaptıkları ile (okuduğu okul, eski işyerinde başardığı hedefler, bildiği yabancı diller vb.) kendisinin iyi olduğunu hatta diğerlerinden daha iyi olduğunu söylüyorsa patron bu çalışan ile uğraşacak demektir. Patron ise kendisini uğraştıracak çalışan istemez. Kendini beğenen çalışan hiç istemez. Gerçekte de böyle davranan çalışanlar genellikle iyi iş çıkarmazlar. Sadece sorun çıkarırlar. Çalışanlar evet iyi olmalı, en iyi okullarda okumuş olmalı ama kendini beğenmemelidirler. Çalışanın ne olduğunu patron zaten bilir. O zaman çalışan bu konudaki kararı patrona bırakmalıdır. Eğer kendisinin en iyi olduğunu savunmaya devam ederse patron muhtemelen; 1- Çalışanın işine karıştığını, 2- Diğer çalışanları sevmediğini veya çekemediğini, 3- Çalışanın işinden memnun olmadığını, 4- Beklentilerinin gereğinden fazla olduğunu vb. düşünecektir. Bu da patron ve çalışan ilişkisinin her zaman gergin olmasına sebep olacaktır. Oysa, çalışanın kendini övmeden mevcut özellikleri ile ve iş bitirerek patronun gözüne girmeye çalışması en doğrusu olacaktır. Zaten iyi bir patron çalışanlarının yeteneklerini kısa zamanda anlayacaktır.

Evet, bu yazımızda bir patronun duymaktan en nefret ettiği birkaç sözü paylaşmaya çalıştım. İyi bir çalışan sadece yaptığı işle değil tavır ve davranışları ile etik duruşu ve dürüstlüğü ile de iyidir. Sabretmesini bilir, iş bitiriciliğini patronuna mutlaka gösterir. İyi özelliklerini diliyle değil eliyle emeğiyle zekası ile ortaya koyar.