Avrupa Yatırım Bankası Kredi Süreci ve Türkiye Faaliyetleri

Bu çalışmamızda Avrupa Yatırım Bankası'nın kredi süreci ve KOBİ'lerin bu banka ile nasıl çalışacaklarına dair bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Öncelikle süreç hakkında aşağıda bilgi verilmektedir.

SÜREÇ

Kredi Başvurusu

25 milyon Euro’nun altındaki projeler için AYB aracı kurumlarına başvurulurken, bu miktarın üzerindeki projeler için doğrudan kredi kullanmak üzere AYB’nin Lüksemburg’taki genel merkezine veya ülkedeki AYB ofisine başvurulmalıdır. Türkiye için başvuru noktaları genel merkezdeki Güney Doğu Avrupa Bölümü veya İstanbul ve Ankara’da bulunan AYB Türkiye ofisleridir.

Değerlendirme

Başvurusu gerçekleştirilen projeler AB ekonomik politika hedeflerine uygunluğu ve genel kalitesi bakımından değerlendirilir. Projelerin kalitesi teknik sağlamlık, proje sahibinin teknik çözümleri uygulamadaki yeterliliği, riskler, riskleri azaltmak için alınan önlemler, çevresel etki, piyasa ve talep durumu, yatırım maliyeti ve karlılık gibi kriterler göz önünde bulundurularak değerlendirilmektedir.

Yönetim Komitesi Onayı

Operasyon takımı projeleri AYB’nin yürütme organı olan Yönetim Komitesi’nin onayına sunar.

Yönetim Kurulu İncelemesi

AYB Başkanı ve operasyon takımı projeyi üye devletlerden her birinin ve Avrupa Komisyonu’nun temsilcisinden oluşan Yönetim Kurulu’na sunar.

Mali Sözleşme

Proje Yönetim Kurulu tarafından da onaylandıktan sonra mali sözleşme imzalanır. Bu sözleşmede bankanın kararında temel teşkil eden ve değerlendirme esnasında incelenen tüm unsurlar yer alır. Sözleşme ek olarak teknik şartname ve gerekli teknik, ekonomik ve çevresel koşulları da içerir.

Kredilerin Kullandırılması

Kullandırma ve geri ödeme koşulları üzerinde anlaşma sağlandıktan sonra fonlar müşterinin hesabına havale edilir. Projeler finanse edildikten sonra düzenli bir şekilde takip edilmektedir.

　

TÜRKİYE’DE AYB

AYB 1965’ten bu yana Türkiye’de önemli projeleri finanse etmektedir. AYB’nin Türkiye’de 1965-2010 arasında finanse ettiği proje sayısı 189, imzalanan fon miktarı toplam 14 milyar 719 milyon 185 bin 492 Euro’dur. Bu tutarın 8,3 milyarlık kısmı 2004-2008 yılları arasında sağlanmıştır.

AYB şu ana kadar Türkiye’de, aracı bankalarla gerçekleştirdiği 47 farklı kredi programının yanı sıra İstanbul Metrosu, Marmaray, Osmaniye Rüzgâr Santrali, Şişecam Bursa Yenişehir Cam Kompleksi, Eskişehir Hafif Raylı Sistemi, TÜBİTAK Bilim ve Araştırma Teşvik Programı gibi pek çok önemli projenin finansmanına katkıda bulunmuştur.

 

AYB, Türkiye’nin AB’ye katılım sürecini ilerlemesini desteklemek amacıyla faaliyetlerini öncelikli olarak aşağıdaki sektörlere yoğunlaştırmaktadır:

Kurumsal Sektör

Bankanın sunduğu finansal araç yelpazesinin genişletilmesi ve yerel para birimi bazında kredi sağlanması suretiyle hem yabancı hem de yerli sektör özel şirketlerinin teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Başta fikir aşamasındaki yatırım projeleri olmak üzere doğrudan yabancı yatırımlara öncelik verilmekte, özellikle az gelişmiş bölgelerin gelişmesine yardımcı olacak veya sınır ötesi ticaret ile bölgesel entegrasyonu canlandıracak projeler gözetilmektedir.

Altyapı Sektörü

AYB karayolu ve demiryolu yapımının yanı sıra hava ve deniz limanlarına yönelik kamu yatırımlarının finansmanına da katkıda bulunmaktadır. Banka ayrıca belediyelere ve belediyelerin sahip olduğu şirketlere, özellikle şehir içi taşımacılık, su ve atık yönetimi ve çevresel altyapı için finansman sağlamaktadır.

 

Enerji Sektörü

Banka kamu ve özel sektör kuruluşlarının enerji üretimi, taşımacılık ve dağıtım alanları ile yenilenebilir enerji ve enerjinin verimliliğine yönelik yatırımlarının finansmanına da katkıda bulunmaktadır.

KOBİ’ler

AYB, tüm ülkede beraber çalıştığı çok sayıda banka aracılığıyla KOBİ’lere uzun vadeli ve düşük faizli krediler sağlamaktadır.

Sonuç olarak;

· AYB’nin finansman sağlarken dikkat ettiği en önemli kıstas, projenin AB ekonomik hedeflerine katkı sağlamasıdır. Projelerin öncelikle üye ülkelerin uzun dönemli ve istikrarlı bir şekilde büyümesine katkı sağlaması beklenmektedir.

· Türkiye de potansiyel bir AB ülkesi ve hızla büyüyen bir ekonomiye sahip olduğu için, AYB’nin verdiği kredilere aday önemli ülkelerden biri olarak gözükmektedir.

· Türkiye son zamanlarda diğer Avrupa ülkelerine göre daha çok yatırımın yapıldığı bir ülke olmasına rağmen, AYB’nin bugüne kadar sağladığı finansmanın ellide bir gibi bir oranında faydalanmıştır. Bu da önümüzdeki dönemde talep edilmesi durumunda AYB’nin Türkiye’ye daha çok fon sağlayabileceği ihtimalini öne çıkarmaktadır.

· AYB’nin Türkiye’de finansman sağladığı alanlara baktığımızda KOBİ’ler ve ulaşım sektörü ön plana çıkmaktadır. Kullandırılan kredilerin % 70’den fazlası bu alanlarda yoğunlaşmıştır.

· Türkiye’de birçok banka ile ortak çalışan AYB, altyapı ve enerji sektörüne yapılan ve yapılması planlanan yatırımları destekleyeceğini beyan etmiştir. Ayrıca KOBİ’ler için de ciddi finansman desteği sağlamaktadır.

Hazırlayan: Burak Yungucu