Islamic Finance Conference Notes

Ø  Konferans Borsa İstanbul başkanı İbrahim M. Turhan ve İslam Kalkınma Bankası’ndan Abdul Aziz Al Hinai’nin açılış konuşmaları işle başlamıştır.

Ø  İlk gün toplam 3 panel gerçekleştirilmiş ve 16 konuşmacı söz almıştır.

İbrahim M. Turhan’ın Konuşmasının Satırbaşları:

Ø  2012 yılı sonu rakamlarına göre İslami Finans’ın toplam hacmi 1.6 milyar $, resmi olmayan rakamlara göre de 2013 sonu itibariyle 1.8 milyar $ seviyesine yükselmiştir.

Ø  Buna karşın dünya finans sistemi içindeki payı sadece %1.6 seviyesindedir. Bu oranın hızla yukarılara çekilmesi gerekmektedir.

Ø  Potansiyel müşterilerin hala %80’i İslami Finans enstrümanlarını kullanmamaktadır.

Ø  SPK 2013 yılında Türkiye’de her tür sukuk ihracına izin veren regülasyon gerçekleştirmiştir, önümüzdeki dönemde sukuk piyasa hacminin çok daha yüksek noktalara gelmesi için her türlü çalışma yapılmaktadır.

Ø  BİST’te işlem gören sukuk hacmi 662 milyon TL seviyesindedir.

Ø  Sene sonuna kadar, BİST’te iron contract yapılmaya da başlanacaktır.

Açılış Paneli: Gelişen Piyasalarda İslami Sermaye Piyasaların Rolü

Katılımcılar: İbrahim M. Turhan, Daud Vicary Abdullah ( INCEIF, CEO), Ijlal Ahmed Alvi, Robert Scharfe ve Tunç Uyanık

İbrahim M. Turhan (BIST, CEO)

Ø  Genel olarak neden İstanbul’un İslami Finansın merkezi olması gerektiğinden bahsetti.

Ø  GSMH’nin %30-35’i İstanbul’dan elde ediliyor.

Ø  Sermaye bakımından zengin bir ülke olmadığımızı biliyorum ama potansiyelimiz çok yüksek.

Ø  Öncelikle İslami Finans ile ilgili bizde oluşmuş algıları değiştirmemiz gerekiyor, bu sadece müslümanlara özgü bir sistem gibi düşünüyoruz. Halbuki nasıl İslam tüm insanlık için gelen bir din ise İslami Finans da her ulusa, her bireye hitap eden bir ekonomik sistemdir.

Ø  Sharia 50 endeksi, islami finans alanında yatırım yapan yatırımcılar için risklerin azaltılması bakımından önemli bir gösterge niteliği taşımaktadır.

Ø  Disiplinlerin arasında uçurum farklar bulunmaz, bazen %1’lik bir fark bile iki disiplini birbirinden çok uzak gibi gösterebilir. Bence İslami Finans ve Konvansiyonel Finansın da ilişkisi bu şekildedir. Ama bunu doğru şekilde kavrayıp başkalarına da anlatmamız gerekiyor, ki bu sayede ulaştığımız kitleyi genişletelim.

Ijlal Ahmed Alvi (International Islamic Finance Market)

Ø  Sunumunda dünyadaki sukuk trendiyle ilgili bilgiler vermiştir.

Ø  Malezya Airline’ın fonlanmasında Perpetual (Daimi) Sukuk ihracı yapılmış ve bu ürün çeşitliliği açısından önemli bir gelişme olmuştur

Ø  Ocak 2001 - Ocak 2013 yılları arasında gerçekleştirilen sukuk ihraçlarının %45’i icara sukuk, %14’ü müşareke sukuk şeklinde gerçekleşmiştir.

Ø  Bugüne kadar ihraç edilen sukukların yaklaşık %70’i Malezya’da gerçekleşmiştir.

Robert Scharfe (Luxembourg Stock Exchange)

Ø  Sunumunda Luxembourg’ta hızla gelişen Islami Finans enstrümanlarından bahsetmiştir.

Ø  2013 yılında bir katılım bankasının hizmet vermeye başladığını söylemiştir.

Ø  İslami Bankacılık ve Konvansiyonel sistemi karşılaştırdığında aradaki farkın çok az olduğunu ve bu farkın giderek daha da azaldığını söylemiştir.

Ø  Responsible Investment ile ilgili bazı veriler vermiştir, bu konu incelenmesi gereken bir konu gibi gözükmektedir.

Tunç Uyanık (Dünya Bankası)

Ø  İslami Finansı büyütmek istiyorsak altyapı yatırımlarını artırıp, bu yatırımların fonlamasını da İslami Finans enstrümanları ile yapmalıyız.

Ø  Yıllık 1 milyar $ altyapı yatırımı ideal gibi gözükmektedir.

Ø  Sukukun  önemli bir yatırım ve fonlama aracı olduğu açıktır ama sınırlı arz nedeniyle giderek gücünü kaybedebileceği ihtimali doğmaktadır.

Ø  Bir diğer problem de sukuk piyasası likit değildir, bununla ilgili de çalışma yapılması gerekmektedir.

2. Panel: Birincil ve İkincil İslami Sermaye Piyasaları

Katılımcılar: Mustafa K. Yılmaz, Abdullah Karataş, Avşar sungurlu, Zamir Iqbal, Mohamed Rafe bin Mohamed Haneef

Mustafa K. Yılmaz (BIST)

Ø  Son rakamlara göre İslami varlıklarda %15.6 büyüme gerçekleşmiştir.

Mohamed Rafe bin Mohamed Haneef (HSBC Amanah Malaysia)

Ø  Malezya’nın GDP’si Türkiye’nin yarısından az olmasına rağmen, Türkiye’nin 4 katı bono ve sukuk ihraç etti.

Ø  Regulasyonlar yapılırken yatırımcıları da düşünmek gerekiyor, yatırımcıyı teşvik etmeyecek regülasyon anlamsız olur.

Ø  Malezya’da 47 tane sigorta şirketi, 89 tane fon yöneticisi var.

Ø  LIBOR tam olarak faiz değildir, kullanılan paranın maliyetidir.

Zamir Iqbal (Dünya Bankası)

Ø  Doğrudan politikalar olmadığı sürece, bono ya da sukuk ihraç etmek yetersiz kalacaktır.

Ø  Sukuk hala birçok yatırımcı için karakutu.

Ø  Sukuk ve bononun en temel farklarından biri, risklerin hesaplanmasında oluşmaktadır. Yatırımcıların sukukun risklerini hesaplamada hala önemli endişeleri bulunmaktadır.

Avşar Sungurlu (BMD)

Ø  Türkiye’de İlk hazine sukuk ihracı 2012 yılının sonunda gerçekleşmiştir.

Ø  Bugüne dek toplam 70 milyar TL sukuk ihracı gerçekleşmiştir.

Ø  Bu yılın sonuna kadar da 10 milyar TL daha ihraç gerçekleşecektir.

Ø  Türkiye’de toplam yatırım fonlarının GDP’ye oranı %4 civarındadır.

Rushdi Siddiqui’nin Konuşması (Thomson Reuters)

Ø  Arap Baharı’nda aktif olan ülkeler ve Batı Ülkeleri “İslami Finans” teriminden çok korkuyorlar. Çünkü bu terimin tekrardan İslamlaşmayı hatırlattığı düşünülüyor.

Ø  Helal tüketim, İslam Ekonomisinin çok önemli bir parçası. Müslüman ülkelerine baktığımızda en çok tüketimin Türkiye’de yapıldığını görüyoruz, buna rağmen helal markette çok geride.

Ø  Ayrıca Helal gıda üretimi yapan şirketlere de yatırım yapamıyoruz, Çünkü neredeyse hepsi kredi kullanıp faiz ödüyorlar.

Murat Çizakça (INCEIF)

Ø  İslam riski bir yere kaydırma ya da bir tarafta toplama yerine paylaşmayı tercih eder.

Ø  Mudarebenin türev ürünlerine Çin ve Japonya’da da rastlıyoruz.

Ø  Osmanlı’da kullanılan para vakıfları değerlendirilmesi gereken önemli kurumlardır. Bu vakıfların riski iyi paylaştıran versiyonları günümüzde de kullanılabilir.

 

ü  Konferansta ayrıca “Finansal İstikrar için İslami Finansın Rolü”, “Likidite Yönetimi” ve “ Risk Paylaşımı” konularında akademik sunumlar yapılmıştır.

Son oturum da R. Ahmet Albayrak’ın da katıldığı “Katılım Bankacılığı’nda Likidite Yönetimi” üzerine konuşmalar yapılmıştır. Burada katılım bankacılığındaki güncel gelişmeler konuşulmuş, SPK, BDDK, Borsa İstanbul, Kalkınma Bankası, Ali Babacan ve Merkez Bankası tarafından sektörü büyütmek için önemli adımların atılmaya başlandığı ve yakın gelecekte ciddi mesafe kaydedileceği tartışılmıştır.

Hazırlayan: Burak Yungucu