Altın fiyatı neden yükselir, neden düşer?

Altın bilindiği gibi en eski para olarak bilinmektedir. Bu metal istenilen her forma rahatça girebilmesi sebebiyle tarihin çok eski çağlarından beridir bir değişim aracı olarak kullanılmaktadır. Toplumlardaki gelişmelerin ekonomik gelişmeleri de beraberinde getirmesi ile birlikte altın olarak kullanılan paralar yerini gittikçe  ülkelerin hükümranlıklarından güçlerini alan banknotlara hatta madeni paralara bırakmıştır. Burada banknotlar ve madeni paralar yapıldıkları madde itibari ile değerlerini almamakta fakat üzerlerinde yazılan değer sayesinde değerli olmaktadırlar. Bu sayede devletler de bastıkları paranın değerinden kullanılan maddenin maliyeti düşülerek hesaplanan senyoraj gelirini elde etmeye başlamışlardı. Fakat herkesin farkında olduğu bir konu var ki, altın hangi devlet tarafından basılırsa bassın altından yapılmıştır ve her zaman değerlidir. Yalnız ülkelerin kullandığı banknot veya madeni paralar; ülkelerin saygınlıkları, ekonomik güçleri vb. faktörlerden etkilenerek değersizleşebilmekte veya değerleri yükselebilmektedir. Hatta bir ülkenin enflasyonu yüksek, dış borcu fazla ve bunları düzeltebilecek acil eylem planları yoksa o ülkenin parası oldukça değersizleşebilmektedir. Bu da o paradan kaçısı hızlandırabilmektedir.

Yukarıda anlatıldığı gibi aslında günümüz ekonomik düzeninde çok güvenilir para birimi diye bir şey yoktur sadece ülkelerin birbirlerine göre para birimlerinin daha istikrarlı olmaları durumu mevcuttur. Eğer tüm dünyada küresel bir durgunluk veya kriz hali ortaya çıkarsa (1929 ve 2008 gibi) tüm para birimleri üzerindeki endişeler artar ve buralardan güvenli liman olarak nitelendirilen varlıklara doğru bir kaçış başlar. İşte bu durumda insanların aklına reel varlıklar ve en önemlisi altın gelir. Altın bu sebeple kriz ortamlarında ve kriz öncesinde yatırımcıların ilgisini çekmekte ve ciddi şekilde yükselişler gerçekleştirmektedir. Bunun yanında altın elbetteki arz ve talepten de etkilenmektedir. Eğer bir ülkeden ciddi bir altın talebi gelirse dünyada altın fiyatları artabilir. Bu talep için bazı ülkelerin merkez bankalarında altın rezerv miktarlarını arttırmak için altın talep etmeleri, uzakdoğu ülkelerinde ve doğu kültürüne sahip ülkelerde evlilik sezonlarında ciddi bir altın talebinin oluşabilmesi örnek olarak verilebilir. Altın rezervlerine sahip olan ülkelerde yaşanan iç karışıklıklar veya siyasi problemler sebebiyle de altın fiyatlarında hareketler gözlenebilir. Tabii bunlar işin en temel ekonomik nedenleridir. Bunlar yanında yapılan spekülasyonlar da gerçek dışı düşüncelerden hareket etse de etmese de altın fiyatlarını önemli şekilde etkileyebilir. Herhangi bir ülkenin para biriminin USD karşısında değersiz hale gelmesi de dünyada altın fiyatlarının değişmediği durumda bile o ülkede fiyatları etkileyebilmektedir.

İşte bu sebeple FED Başkanı Bernanke'nin yapacağı açıklamalar önem arz ediyor. Bernanke ağzından parasal genişleme sözü çıktığı anda altın fiyatlarının artması kaçınılmaz görünüyor ve tüm dünya bunu bekliyor.