Ülkemizde Bireysel Krediler ve Bireysel Kredilerin Gelişimi

Bireysel Bankacılık bireylerin vadeli veya vadesiz mevduat hesapları, çek tahsilatı,  açık kredi kolaylıkları, kısa vadeli kredi, tüketici kredi kartları, havale, yatırım yönetimi, müşteriler adına menkul kıymet alım satımı gibi bireysel işlemlerin yapıldığı bankacılık türüdür.      

Bankalar ve banka dışı kuruluşlar özellikle orta gelirli tüketicilerin finansal hizmetlerden faydalanmalarını sağlamak üzere bu piyasalarda sundukları çeşitli ürünlerle rekabete girmişlerdir. Pek çok bankanın finansal piyasalarda yer alması sayesinde, sunulan ürünlerin fiyatları bir dengelenmeye doğru giderken piyasanın verimliliği kavramı da yerleşmeye başlamıştır. Ancak bu hizmetlerde devam eden fiyat farklılıklarının temel nedeni finansal kurumların göreli verimlilikleri arasındaki farklar ve rekabet dereceleri arasındaki değişkenliklerdir.

Bireysel kredi denince akla öncelikle aşağıdaki ürünler gelmektedir:

• Konut kredileri
• Araç kredileri
• Diğer krediler



Mevduat Bankaları Bireysel Kredi Risk Bakiyeleri



Konut kredileri bireylerin bireysel anlamda gayrimenkul edinimlerini sağlamak amacıyla bankalar tarafından gerçek kişilere kullandırılan krediler olarak özetlenebilir. Bilindiği gibi emlak edinimi, her ne sebepten olursa olsun tarihin ilk çağlarından beri her zaman önemli olmuş ve giderek daha önemli hale gelmektedir. Özellikle şehirlerin büyümesi, insanların çalıştıkları işleri ile ikamet ettikleri konutları arasında mesafelerin artması, söz konusu bireylerin daha uygun ortamlarda ev sahibi olarak yaşama isteklerini doğurmaktadır. Ayrıca insanların kendi evlerinde başka insanların müdahalesi olmadan huzur ile yaşama istekleri de bu ihtiyacı tetiklemektedir. Hemen her ülkede olduğu gibi ülkemizde de yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı gayrimenkul sahipliği oldukça önemli görünmektedir. Bu önem yeni yerleşmemiş, uzun zamandan beridir ülkemiz insanlarının dikkat ettiği bir konu olarak ortaya çıkmıştır. Türk insanında olduğu gibi diğer ülke vatandaşlarında da gayrimenkul sahipliğinin sebebi, hem insanların kendi evlerinde bir ev sahibi rahatsızlığı çekmeden yaşamak istemeleri hem de gayrimenkul ediniminin güvenli bir yatırım aracı olarak görülmesidir.

Konut kredilerinin gelişimine bakıldığında özellikle likidite ile ilgili sıkıntıların yaşandığı (2008 krizi, 2010 sonunda TCMB'nin aldığı önlemler ile munzam karşılıkların arttırılması) zamanlarda ve düzenleyici otoritelerin kredi kullandırımını sınırladığı (BDDK'nın konut kredilerinde 2011 başında %25 peşinat şartı getirmesi gibi) dönemlerde risk bakiyesinde bir azalma veya artışta azalma trendi görülmektedir.

Konut kredilerinin yanında araç kredileri de tüketici kredileri içinde oldukça önemli görülmektedir. Bilindiği gibi araç kredileri hem bireysel hem de ticari anlamda kullanılabilmektedir. Bireysel anlamda bir araç kredisi, bir bireyin özel amaçlı kullanımları için almayı planladığı bir binek aracın finansmanı ile ilgildir. Ülkemizdeki bankalar yeni veya 2.el araçları kredilendirebilmektedirler. Fakat gelişim trendine bakıldığında; araç markalarının kendi finansman şirketlerini kurmaları, rehin vermek istemeyenlerin ihtiyaç kredisi ile araç alımı yapmaya başlaması gibi nedenlerin araç kredilerinin risk bakiyesinde dalgalı bir seyir izlenmesine sebep olmuştur.  

Tüketici kredilerinde son olarak da diğer tüketici kredilerini yani ihtiyaç kredilerini inceleyeceğiz. Buna  göre, ülkemizde konut ve araç kredisi dışında kalan ve tüketici koruma kanununa göre tüketici kredisi olarak adlandırılan her türlü kredi bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu krediler araç ve konut dışında her türlü ihtiyacın, borcun, isteğin finanse edilmesinde kullanılmaktadır. Hatta son dönemde yukarıda belirttiğimiz gibi araç alımlarında da sık sık karşımıza çıkmaktadır. Bankalar da hem riski tabana yaymak hem de insanların kolayca ödemelerini sağlamak amacıyla çok uygun ödeme koşulları sunmaya başlamışlardır. Ayrıca bu krediler bankalar için en yüksek karlılığa sahiptir. O sebeple maliyetleri müşteriler için çok fazladır.