Tüketici için çeşitli tanımlamalar getirilebildiği halde kanunun tanımına baktığımızda “bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi”[1] tüketici olarak adlandırılabilmektedir. Buradan hemen aklımıza gelen yapılan işlemin tüketim işlemi olmasıdır. Fakat tüketimi yapan gerçek yani şahıs veya tüzel yani işletme veya şirket olabilir anlamı çıkmaktadır.
Yukarıdaki paragraf ile bir birey evine bir yemek takımı alırsa bu işlem bir tüketim işlemi olarak görülmektedir. Çünkü bu yemek takımı ticari olmayan amaçlar ile edinilmiş gibi görünmektedir. Fakat aynı şahıs bir arsa alıp ileride bunun üzerine çiftlik kuracak ve tarımsal faaliyetler ile uğraşacaksa bu işlem ticari bir işlem gibi işlem görecektir.
Bireylerin dışında yukarıdaki tanımlamaya giren bir de gerçek olmayan tüzel kişilikler bulunmaktadır. Bu sebeple işletmelerin yaptığı her işlem ticari görünemeyecektir. Örneğin bir işletme ofisine bir buzdolabı alacak ve bunu sadece çalışanlarının rahatı için kullanacaksa bu bir tüketim işlemidir. Fakat işletme bir araç alıp çevreden tahsilatlarını yapacaksa bu bir ticari işlem olarak görünecektir.
Tüketim kavramının detayına girdikten sonra ve tüketicilerin haklarına geçmeden önce tüketicilerin bu haklara daha ihtiyaçları kalmadan yapmaları gereken işlemlerden bahsedilmelidir. Bilinçli tüketici diye adlandırılabilecek bu kişiler (gerçek veya tüzel) Türk Diş Hekimleri Birliğine göre aşağıdaki gibi hareket etmelidirler:[2]
§ Bir mal veya hizmeti satın alırken temel gereksinimini ön planda tutar.
§ Satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması için araştırır.
§ Firmalar arasında güvenilirliği ön planda tutar.
§ Hakkını bilir, haklarına sahip çıkar ve savunur.
§ Çevreye karşı duyarlıdır. Yurdunun ve dünyanın her köşesini kendi evi olarak düşünür.
§ Medyanın ve reklamların etkisinde kalarak davranış göstermez.
§ Tüketimin nesnesi değil öznesi olduğunu düşünür.
§ Her çeşit savurganlık üre israfın karşısındadır.
Tüketici haklarının yerleştirilmesi ve korunmasının tüketicilerin örgütlenmeleri ile sağlanabileceğine inanır.
[1] 4822 Sayılı Kanun ile Değişik 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, m.3.
[2] “Bilinçli Tüketici Kimdir?”, http://www.tdb.org.tr/cm/pages/mkl_gos.php?nt=81, 12 Eylül 2006.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Merhaba kıymetli okuyucularım,
Yorumları denetlemeden siteye koyamıyorum. Maalesef uygun olmayan içerikler paylaşan kullanıcılar oluyor ve bunun siteyi ziyaret eden insanları olumsuz etkilemesini istemiyorum. Vaktimin darlığından her zaman yorumlarınıza da yanıt veremiyorum. Anlayışınız için teşekkür ederim.