Yatay ve Dikey Analiz Uygulaması

Örnek bir ABC İşletmesi mali verileri üzerinden yatay ve dikey analizin uygulamasını yapacağız.

ABC İşletmesinin Varlıkları

	31.12.2011		31.12.2010
VARLIKLAR	TL	Dikey Analiz	TL	Dikey Analiz	Yatay Analiz
Cari / Dönen Varlıklar	698.267.290	50	549.350.379	53	27%
Hazır Değerler	34.947.777	3	27.845.601	3	26%
Menkul Kıymetler (net)	1.091.960	0	517.901	0	111%
Ticari Alacaklar (net)	158.831.026	11	132.414.332	13	20%
İlişkili Taraflardan Alacaklar	355.901.946	26	288.164.975	28	24%
Diğer Alacaklar (net)	2.162.584	0	2.478.425	0	-13%
Stoklar (net)	121.505.159	9	90.329.696	9	35%
Diğer Cari/Dönen Varlıklar	23.826.838	2	7.599.449	1	214%
Cari Olmayan / Duran Varlıklar	689.327.673	50	491.958.692	47	40%
Ticari Alacaklar (net)	139.550	0	45.250	0	208%
Finansal Varlıklar (net)	395.547.972	29	210.194.300	20	88%
Pozitif/Negatif Şerefiye (net)	1.514.860	0	0	0
Maddi Varlıklar (net)	281.362.606	20	277.128.334	27	2%
Maddi Olmayan Varlıklar (net)	4.382.468	0	3.377.771	0	30%
Ertelenen Vergi Varlıkları	6.380.217	0	1.213.037	0	426%
TOPLAM VARLIKLAR	1.387.594.963	100	1.041.309.071	100	33%

Öncelikle işletmenin aktif tarafına göz gezdirdiğimizde dönen varlıklar ile duran varlıkların hemen hemen aynı oranda seyrettiği anlaşılmaktadır. Fakat 2007 yılı içerisinde duran varlıkların önemi biraz daha fazla artmıştır. Ayrıca işletmenin stok, ticari alacak ve hazır değerlerinde de artışlar izlenmiştir. İleride bahsedilecek olan net satışlarda da ciddi bir azalma olduğu düşünüldüğünde özellikle stok ve ticari alacak kalemlerindeki artış işletmenin alacak ve stok devir hızında sıkıntı yaşamaya başlamış olabileceğini göstermektedir. Bunun yanında işletmenin finansal varlıklarında (bağlı değerler veya iştirakler) önemli artışlar gözlemlenmektedir. Bu durum işletmenin kaynaklarının grup şirketlerine aktarılması olarak nitelendirilebilir. Ayrıca maddi duran varlıkların da ağırlık olarak düşmesi işletmenin yakın zamanda bir yatırım yapması gerektiğini düşündürmektedir.

ABC İşletmesinin Yükümlülükleri

	31.12.2011		31.12.2010
YÜKÜMLÜLÜKLER	TL	Dikey Analiz	TL	Dikey Analiz	Yatay Analiz
Kısa Vadeli Yükümlülükler	525.391.213	38	354.566.349	34	48%
Finansal Borçlar (net)	229.108.516	17	156.113.177	15	47%
Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net)	790.268	0	9.416.679	1	-92%
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net)	1.895.017	0	21.148.936	2	-91%
Ticari Borçlar (net)	96.513.710	7	50.960.282	5	89%
İlişkili Taraflara Borçlar (net)	174.313.606	13	89.018.120	9	96%
Alınan Avanslar	6.556.481	0	5.394.604	1	22%
Borç Karşılıkları	10.757.426	1	10.447.013	1	3%
Diğer Yükümlülükler (net)	5.456.189	0	12.067.538	1	-55%
Uzun Vadeli Yükümlülükler	101.992.723	7	110.867.365	11	-8%
Finansal Borçlar (net)	61.729.100	4	77.308.000	7	-20%
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net)	4.063.681	0	1.361.788	0	198%
İlişkili Taraflara Borçlar (net)	3.066.309	0	3.097.758	0	-1%
Borç Karşılıkları	3.688.273	0	5.443.865	1	-32%
Ertelenen Vergi Yükümlülüğü	29.445.360	2	23.655.954	2	24%
ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR	44.070.800	3	38.904.243	4	13%
ÖZSERMAYE	716.140.227	52	536.971.114	52	33%
Sermaye	268.600.000	19	241.087.000	23	11%
Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-)	(115.084.884)	(8)	(115.084.884)	(11)	0%
Sermaye Yedekleri	298.613.425	22	204.040.364	20	46%
Kar Yedekleri	103.120.982	7	69.615.550	7	48%
Net Dönem Karı/Zararı	116.054.667	8	89.159.093	9	30%
Geçmiş Yıllar Kar/Zararları	44.836.037	3	48.153.991	5	-7%
TOPLAM ÖZ SERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER	1.387.594.963	100	1.041.309.071	100	33%

İşletmenin yükümlülüklerine bakıldığında da özellikle kısa vadeli yükümlülüklerde artışlar göze çarpmaktadır. Bu artışta temel pay ticari borçlar ile banka kredilerinden ileri gelmektedir. Fakat bunun yanında uzun vadeli borçların kısa vadeli kısımlarında da azalış olması firmanın likiditesini olumlu etkilemiştir. Yalnız burada belirtilmesi gereken önemli bir husus da işletmenin kısa vadeli yabancı kaynaklarının %48 gibi yüksek bir oranda artarken dönen varlıklarındaki artışın %27 ile sınırlı kalmasıdır. Bu sorunlu hale gelebilecek bir kredinin erken uyarı sinyali olarak nitelendirilebilir. Söz konusu durum bize finansal varlık yatırımının bir ölçüde bu artıştan finanse edilmiş olabileceği gösterir ki söz konusu durumda işletmenin likidite ihtiyacı artmış olabilir. Bunun yanında işletmenin grup şirketlerine olan borçları (ilişkili taraflara borçlar) artmıştır. Söz konusu durum grup şirketlerinden alınan malla karşılığı yapılan borçlardan kaynaklandığı ve maliyetinin düşük olduğu varsayıldığı için olumlu olarak nitelendirilebilir.