31 Ekim 2012 Çarşamba

Ticari veya Kurumsal Krediler Nelerdir?

 Bankacılık kanununa göre kredi; “Bankalarca verilen nakdî krediler ile teminat mektupları, kontrgarantiler, kefaletler, aval, ciro, kabul gibi gayrinakdî krediler ve bu niteliği haiz taahhütler, satın alınan tahvil ve benzeri sermaye piyasası araçları, tevdiatta bulunmak suretiyle ya da herhangi bir şekil ve surette verilen ödünçler, varlıkların vadeli satışından doğan alacaklar, vadesi geçmiş nakdî krediler, tahakkuk etmekle birlikte tahsil edilmemiş faizler, gayrinakdî kredilerin nakde tahvil olan bedelleri, ters repo işlemlerinden alacaklar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklık payları ve Kurulca kredi olarak kabul edilen işlemler…”[1] olarak tanımlanmaktadır

Tanıma göre ticari krediler birkaç şekilde sınıflandırılabilmektedir. Bunlardan bir tanesi, kredinin geri ödenme sıklığına göre sınıflandırılmasıdır. Söz konusu durumda krediler:
·        Spot krediler ve
·        Rotatif krediler olarak sınıflandırılmaktadır

Söz konusu kredilerden spot krediler, kredi kullandırım aşamasında tespit olunan faiz oranının vade sonuna kadar değiştirilmediği, faiz ile vergi ve sair kesintilerin, üzerinde mutabık kalınan dönemlerde, anaparanın ise kredi vadesi sonunda bir kerede ödendiği kredi türüdür. Söz konusu kredi uygulamasında anaparanın erken ödenmesi, ancak bankanın muvafakatıyla ve belirleyeceği esaslar çerçevesinde mümkündür.[2]

Rotatif krediler ise belli bir limit çerçevesinde krediyi kullananın sürekli kredi kullanımı veya kredi geri ödemesi yaptığı böylece zaman içerisinde limit boşluğunun sürekli değiştiği bir kredi türüdür. Bu kredi kredi kartı ile benzer bir özellik göstermektedir.

Vade bazında yapılan sınıflandırmaya göre de krediler vade uzunluklarına göre kısa vadeli, orta vadeli ve uzun vadeli olarak sınıflandırılabilir. Kısa vadeli krediler vadesi 12 aya kadar olan kredilerdir. Vadesi 12 ayla 24 ay arasında olan kredilere ise orta vadeli krediler denir. Son olarak, vadesi 24 aydan fazla kredilere uzun vadeli krediler adı verilir.[3]

Bir diğer sınıflandırma ise teminat bazlıdır. Buna göre krediler:[4]
·        Açık krediler (teminatsız krediler)
·        Teminatlı krediler
o   Kefalet karşılığı krediler
o   Maddi teminatlı krediler

Olarak sınıflandırılmaktadır.

Açık krediler karşılığında hiçbir teminat alınmadan sadece kredibilitesi çok yüksek, mali yapısı ile ilgili herhangi bir risk endişesi duyulmayan firmalara borçlu cari hesap (Tespit edilen bir limit çerçevesinde, müşteriye dilediği zaman para çekme ve yatırma olanağı sağlayan kredilerdir[5]) şeklinde kullandırılan kredilerdir. Açık kredilerde firma imzası dışında herhangi bir teminat yoktur, sadece kredi genel sözleşmesi imzalanmaktadır.

Diğer bir tür olan kefalet karşılığı krediler müşteri ile kredi değerliliğine güvenilen kefil ya da kefiller olmak üzere en az iki imza karşılığında kullandırılmaktadır. Bankacılık literatüründe çift imzalı krediler olarak da yer alan bu krediler açık kredilere göre daha sağlam teminata dayanmaktadırlar.

Maddi teminata göre krediler de kendi içerisinde birkaç alt gruba ayrılabilir. Bunlar aşağıda belirtilmektedir:[6]
·        Nakit karşılıklı krediler: Uygulamada bankaların karşılığında en rahat kredi kullandırımı yaptığı teminat türüdür. Özellikle var olan ve bozulması durumunda müşterinin zarar edeceği mevduatı üzerine bloke konularak kullandırılan bu krediler, bankaların ilerleyen bölümlerde bahsedilecek Basel II prensiplerine göre de en fazla tercih edilir bir teminat türüdür.
·        Çek ve Senet karşılığı krediler: Firmaların, vadeli mal/hizmet satışları nedeniyle elde ettikleri senet ve çekleri nakde dönüştürebilmek amacıyla talep ettikleri bu kredi türünde, teminat olarak alınan çek ve/veya senetlere belirli bir marj uygulanmak suretiyle, teminatın belli bir oranına kadar nakit ödeme yapılmaktadır.
·        Emtia karşılığı krediler: Emtia karşılığı krediler, özellikleri elverişli ve kısa dönemlerde önemli fiyat dalgalanmaları göstermeyen emtianın menkul rehni hükümleri çerçevesinde, ilgili bankaya rehin edilmesi karşılığında borçlu cari hesap şeklinde kullandırılan kredilerdir. Söz konusu emtianın belli şartları sağlıyor olması kredinin güvencesi açısından önemlidir. O sebeple aşağıdaki unsurlara dikkat edilmelidir:
o   Depolamaya elverişli olmalı,
o   Ambalaj kusuru olmamalı,
o   Kolayca bozulmamalı,
o   Değer kaybetmemeli,
o   Sürümü kolay aranan bir emtia olmalı,
o   Spekülatif bir amaçla stoklanmamalı,
o   Rehin verenin mülkiyetinde olmalı,
o   Haczedilmiş olmamalı.
·        Taşınmaz rehni karşılığı krediler: Uygulamada en fazla karşımıza çıkan teminat türüdür. Özellikle firmaların mali verilerinin sağlıklı olarak alınamadığı ortamlarda en güvenilir teminat gayrimenkul rehnidir. O sebeple bankalar 1.derece ve 1.sıradan gayrimenkul rehni alıp kredi kullandırmayı her aman tercih etmektedirler.
·        Makine parkı karşılığı krediler: Bir fabrikanın makine parkı rehin alınarak kullandırılan kredi türüdür. Söz konusu makineların kredi vadesi içerisinde teknolojisinin eskimeyecek olması ve satılabilir durumda bulunması bu rehnin geçerliliği için önemlidir.
·        Diğer teminatlı krediler: Yukarıda bahsedilmeyen fakat uygulamada kullanılan başka teminat türleri de mevcuttur. Örneğin; alacağın temliki, diğer bir bankanın verdiği kontrgaranti vb. bu kapsamda değerlendirilebilir.

Her ne kredi kullandırılırsa kullandırılsın kredi ilişkisinin ortaya konması açısından bir Genel Kredi Sözleşmesi imzalanmaktadır. Lehine kredi tespit edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden kredinin kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere verilen bu isim kısaca bankacılık literatüründe GKS olarak anılır. GKS temelde aşağıdaki hususları içerir:[7]
·        Kredinin toplam limiti,
·        Bankanın krediye uygulayacağı faiz tahakkuk dönemi,
·        Krediye tahakkuk ettirilecek faiz, komisyon, gider vergisi ve temerrüt faizi,
·        Banka açıkça fesih ihbarında bulunmadığı sürece hesap veya hesapların kesilmesi halinde dahi, sözleşmenin yürürlükte kalacağı,
·        Banka alacağını kefalet veya maddi teminat ile sağlamlaştırma gereğini duyduğu takdirde bu isteğin derhal yerine getirileceği, bu durumda yapılacak masraf, sigorta ve muhafaza ücretlerinin müşteri tarafından ödeneceği,
·        Hesabı kullanmaya yetkili firma temsilcilerinin isim ve imzaları,
·        Kredi borçlusunun ve kefillerinin kanuni ikametgahları,
·        Anlaşmazlık halinde yetkili olan mahkemeler,
·        Krediye teminat olarak kefalet alınması halinde kefil veya kefillerin sözleşmedeki özel madde üzerine “müşterek borçlu ve müteselsil kefil” sıfatıyla imzaları .

Teminat bazında sınıflandırma yapıldıktan sonra son olarak da kredinin niteliği üzerine bir sınıflandırma yapılması gerekmektedir. Buna göre bir bankanın sağladığı kredi temelde:[8]
·        Nakit kredi veya
·        Gayrinakit kredi

Olabilir.

Nakdi krediler faiz veya faiz ve komisyon karşılığında belli bir vadeye bağlı olarak ödünç para verilmesi şeklinde nakit olarak kullandırılan kredilerdir.[9] Müşterinin herhangi bir nedenle oluşan nakit para gereksinimi bu tür kredilerle belli bir zaman için ve firmanın kredi değerliliğine paralel  olarak ve tespit edilen teminatların alınması suretiyle karşılanmış olur.

Gayrinakdi krediler, yurtiçinde veya yurtdışında yerleşik gerçek ya da tüzel kişiler lehine bir malın teslimi, bir işin yapılabilmesi ya da bir borcun vadesinde ödenmesi gibi konularda, söz konusu yükümlülüğün yerine getirilememesi halinde, belirli bir tutarın kayıtsız şartsız ödeneceğinin taahhüt edildiği kredi türüdür.[10] Bu tür kredilerde ödünç para verilmesi, yani bankadan nakit çıkışı söz konusu olmayıp, bir garanti verilmesi (borcun ödenmemesi halinde ödeme taahhüdü) durumu vardır.  Gayrinakdi kredilere faiz yürütülemez, bankalarca sadece komisyon alınır. Gayrinakdi kredilerin tazmin olması (nakde dönüşmesi) halinde firmalardan, ödeninceye kadar temerrüt faizi alınır.

Gayrinakdi krediler ise temelde üçe ayrılmaktadır:[11]

·        Teminat mektubu: Yurt içinde veya yurt dışında yerleşik gerçek ya da tüzel kişiler lehine bir malın teslimi, bir işin yapılabilmesi ya da bir borcun vadesinde ödenmesi v.b. konularda, sözkonusu yüklenimin yerine getirilememesi halinde, belirli bir tutarın kayıtsız şartsız ödeneceğinin bir mektupla taahhüt edildiği kredi uygulamasıdır.
·        Akreditif: Bir firmanın yurt dışından satın almak istediği bir mal için ihracatçıya ithalatçının bankasının garanti vermesidir.
Aval kabul kredileri: Bazı durumlarda ihracatçı vesaik ile birlikte bir de poliçe göndermektedir. Bu poliçe banka tarafından imzalanırsa bankanın ithalatçı lehine aval verdiği anlamına gelmektedir.


[1] 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu, m.48.
[3] İpek Kaygusuz, “Kurumsal ve Bireysel Kredilerin Büyüme ile İlişkisi”,  Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi SBE, 2008, s.13.
[4] Birgül Şakar, Banka Kredileri ve Risk Yönetimi, İstanbul: Beta, 2006, s.53-56
[5] TBB, a.g.e.
[6] Şakar, a.g.e., s.53-56
[7] TBB, a.g.e.,
[8] TBB, a.g.e.
[9] Hüsamettin Ataçoğlu, “Kredi Risk Takibi, Sorunlu Krediler ve Erken Uyarı Sistemleri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, 2006, s.34.
[10] Kaygusuz, a.g.e., s.12.
[11] Ataçoğlu, a.g.e., s.38-40.

1 yorum:

  1. Merhaba hayatım

    Eğer Krediler ve ipotekler Bankalar ve diğer mali kurumların yorgun iseniz arıyoruz, ya da mikro-finans düzeni tarafından sürekli aşağı çevirdi edilmiştir. Bu $ 10,000,000.00 için Aylık Minimum sizi bilgilendirmek için sunun% 3 kredi arasında değişmektedir azami faiz oranı $ 1,000.00 olduğunu% 100 garantisi ile. Biz iş geliştirmek için KREDİ verir. Bir rekabet avantajı / iş genişletme. Biz, güvenilir, güvenilir, verimli, dinamik, hızlı fatura ve dinlenmek emin olun vardır. İşbirliği, biz en az bir yirmi yıldan uzun vadeli kredi var, ve tüm ilgi vermek ve hesaplamak ve yıllık ödenecek izin gayrimenkul finansörü ve finansman tümüdür. Biz teklif kredilerin takip çeşit var ve
    çok daha fazla;

    * Bireysel Krediler (Teminatsız kredi)
    * İşletme Kredileri (Teminatsız kredi)
    * Konsolidasyon Kredi
    * Kombinasyon Kredi
    * Ev Geliştirme

    E-posta iletişim noktaları aramak için
    E-posta adresi: creditsolutioncompany@gmail.com

    YanıtlaSil

Merhaba kıymetli okuyucularım,
Yorumları denetlemeden siteye koyamıyorum. Maalesef uygun olmayan içerikler paylaşan kullanıcılar oluyor ve bunun siteyi ziyaret eden insanları olumsuz etkilemesini istemiyorum. Vaktimin darlığından her zaman yorumlarınıza da yanıt veremiyorum. Anlayışınız için teşekkür ederim.