Ödemeler Dengesi ve Net Hata Noksan Hesabı

Aslında ödemeler dengesi değil ödemeler bilançosu demek daha doğrudur. Bunun nedeni + veya – yönde bakiye verilmesidir. Buna göre ödemeler bilançosu, bir ülkede yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yabancı ülkelerle yaptıkları  iktisadi işlemlerin sistematik kayıtlar olarak tutulmasıdır. İktisadi işlem tanımı geniş kapsamlıdır.

Mal ve hizmetlerin yanı sıra üretim faktörlerine ilişkin işlemler de kapsam dahilindedir. Bu nedenle ülkeler arası mal ve hizmet ticareti, ülkeler arası kısa ve uzun vadeli sermaye akımları, ülkeler arası emek piyasası hareketleri ve teknoloji transferleri ödemeler bilançosunu oluşturan rakamların adresleridir.

Ödemeler bilançosu 4 ana kalemden oluşmaktadır.

-    Cari İşlemler Hesabı

-    Sermaye Hesabı

-    Rezervler

-    Net Hata Noksan

Ödemeler dengesi yukarıda da belirtildiği gibi dış ticaretten, döviz kurlarından, politik ortamın güvenli oluşundan, sıcak para ve soğuk para ile ilgili ortamın koşullarından etkilenmektedir.

 Net Hata ve Noksan kalemi, Ödemeler Dengesi’nin önemli bir verisidir. Net Hata ve Noksan, Merkez Bankası’nın uluslararası rezervler ile ilgili verilerine yansımış; ancak, ödemeler dengesinin cari işlemler ve sermaye hareketleri kalemleri ile açıklanamayan döviz giriş ve çıkışlarını temsil eder. Zaman zaman, Türk ihracatçısının gelirlerinin Türkiye’ye geç girmesinden veya Türkiye’nin döviz cinsinden bir harcamasının olması gerekenden farklı bir tarihte muhasebeleşmesinden kaynaklanan muhasebe tutarsızlıkları da, Net Hata ve Noksan kalemine yansır. Genel olarak, Net Hata ve Noksan kalemindeki pozitif değerler Türkiye’ye girdiği bilinen, ancak hangi kalemler aracılığı ile girdiği bilinmeyen döviz girişini, Net Hata ve Noksan kalemindeki negatif değerler ise, Türkiye’den çıktığı bilinen, ancak hangi kalemler aracılığı ile çıktığı bilinmeyen döviz çıkışını gösterir.